ქრისტიანობა კორეაში და კორეული ქრისტიანობის სპეციფიკა

თბილისის თავისუფალი უნივერსიტეტი

საერთაშორისო ურთიერთობების სკოლა

ქრისტიანობა კორეაში და კორეული ქრისტიანობის სპეციფიკა

ხელმძღვანელი: ნინო ქილარჯიანი

სტუდენტი: ლიზი ლაკია

ივლისი, 2020

სტატია გამოქვეყნებულია თავისუფალ უნივერსიტეტთან მემორანდუმის ფარგლებში

შესავალი

კორეის რესპუბლიკაში არ არსებობს ერთი დომინანტური ოფიციალური რელიგია, რომელსაც კორეელი ხალხი მისდევს. შამანიზმი, ბუდჰიზმი, კონფუციელობა, ქრისტიანობა და მათთან ერთად, ახლად ჩამოყალიბებული მცირე რელიგიურ მოძრაობათა მთელი სპექტრი, მშვიდად თანაარსებობს. სამხრეთ კორეა ერთ-ერთი რელიგიურად პლურალისტური სახელმწიფოა. მიუხედავად პლურალიზმისა,  ქვეყნის მასშტაბით შეხვდებით დაახლოებით 60 000 პროტესტანტულ და 1 200 კათოლიკურ ეკლესიას, რომელიც სამხრეთ კორეას ფილიპინების შემდეგ ,,ყველაზე გაქრისტიანებულ’’ არადასავლურ ქვეყნად აქცევს.

ყველა, ვისაც ოდესმე სამხრეთ კორეაში უმოგზაურია, მაშინვე შეამჩნევდა აურაცხელი რაოდენობის ჯვრის ფორმის გამოსახულებებს, რომლებიც უზარმაზარი ცათამბჯენების თავზეა აღმართული. ეს ყველაფერი განსაკუთრებით თვალშისაცემია ღამით, როდესაც სამხრეთ კორეის ქალაქები სიბნელის მორევში იძირება, ხოლო ჯვრები ვარსკვლავებივით, ნეონისფერ წითლად ანათებს. პირადი გამოცდილებით შემიძლია ვთქვა, რომ ესთეტიკური თვალსაზრისით, მართლაც შთამბეჭდავი სანახაობაა. თუმცა ვიზუალური ეფექტის გარდა, საინტერესოა, რამ განაპირობა შორეულ აღმოსავლეთის ისეთ ქვეყანაში, რომელიც მუდმივად, ისტორიის მანძილზე კულტურათაშორის ხიდს წარმოაგდენდა, ქრისტიანობის მგავსი პოპულარიზაცია.

ჯოსონის დინასტიიდან[1] კონფუციელობა კორეაში წამყვანი რელიგია იყო, რომელმაც დაიმორჩილა სხვა რელიგიური მიმართულებები და მათ მიდგომებსა თუ შეხედულებებს ადგილი არ დაუტოვა განვითარებისთვის. კორეაში გავრცელებული კონფუციელობა, საკუთარი მკაცრი მორალური დოგმებითა და შექმნილი იდეალებით, ჩინეთში წარმოშობილი პირვანდელი კონფუციელობისგან საგრძნობლად განსხვავდებოდა. რაც შეეხება ბუდჰიზმს, კორეელი მეცნიერების პრაქტიკაში ფართოდ არის დამკვიდრებული ტერმინი ,,კორეული ბუდჰიზმი’’, ვინაიდან კორეაში გავრცელებული ბუდჰიზმი მისი სხვა ფორმებისგან გამოირჩევა, კორეელი ბერების აზრით, მაჰაიანა ბუდჰიზმში არსებულ შეუსაბამობათა გადაჭრის მცდელობით. ადრეულ პერიოდში მოღვაწე კორეელ ბერებს სჯეროდათ, რომ სხვა ქვეყნებისგან მიღებული ტრადიციები იმთავითვე შინაგანად არათანმიმდევრული იყო, ამის დასაძლევად კი შეიმუშავეს ახალი, ჰოლისტური მიდგომა ბუდჰიზმის მიმართ, რამაც საფუძველი დაუდო ბუდჰიზმის მკაფიო ვარიაციას. ინდოეთში ბუდჰიზმის წარმოშობიდან საუკუნეების შემდეგ, მაჰაიანა ბუდჰიზმი ჩინეთიდან კორეის ნახევარკუნძულზე დაახლოებით მე-3 საუკუნეში სამი სამეფოს პერიოდში შემოვიდა, ხოლო შემდეგ, კორეის გავლით მისი სახეცვლილი ფორმა გადავიდა იაპონიაში. ამგვარად, საუკუნეების განმავლობაში, კორეის ნახევარკუნძული იღებდა, სახეს უცვლიდა, საკუთარ დაღს ასვამდა და ისე გადასცემდა სხვა ქვეყნებს კულტურულ მახასიათებლებსა თუ რელიგიურ მიმდინარეობებს. არც ქრისტიანობა ყოფილა გამონაკლისი. კორეის ეს ტენდენცია, გახდა განმაპირობებელი, ამ რელიგიასაც სახე ეცვალა კორეულ ნიადაგზე.

დაახლოებით 1960-იანი წლების დასაწყისიდან 1980-იანი წლების დასასრულამდე პერიოდი ითვლება ქრისტიანობის აღზევების ეპოქად სამხრეთ კორეაში. პროტესტანტიზმის შემოსვლით ქრისტიანულმა რელიგიამ კორეელ საზოგადოებას შესთავაზა ახალი სოციალური ხედვა, რომელიც გულისხმობდა ახალ წყობასა და სრულიად უცხო პოლიტიკური იდეების შემოტანას ტრადიციებით სავსე, ერთი შეხედვით, კონსერვატულ ქვეყანაში. ისეთმა ცნებებმა, როგორიც არის თავისუფლება, თანასწორობა, ადამიანის უფლებები და დემოკრატია შეიძინა ახალი მნიშვნელობა და დატვირთვა. ასევე შეიცვალა  გენდერსა და სოციალურ კლასებთან დაკავშირებული შეხედულებები და სტერეოტიპები. სწორედ მსგავსი ტრანსფორმაციული იდეები გახდა მიზეზი, რომელმაც ქრისტიანულ ეკლესიას კორეის საზოგადოებაში თვალშისაცემი ზრდა და წარმატება მოუტანა. უნდა აღინიშნოს ქრისტიანობის როლი იაპონიის ოკუპაციის პერიოდშიც (1910-1945), ვინაიდან სწორედ კორეაში გავრცელებული ქრისტიანობის საფუძველზე კორეელმა საზოგადოებამ შეძლო და განსაზღვრა საკუთარი იდენტობა. მრავალი კორეელი ქრისტიანი დამოუკიდებლობისთვის მიძღვნილ გამოსვლებსა და მოძრაობებში იღებდა მონაწილეობას, აქტიურად იგებოდა ეკლესიები და სკოლები, რომლებშიც განათლების მიღება შეეძლო ნებისმიერს. იმსხვრეოდა საუკუნეების მანძილზე არსებული და საზოგადოებაში ფესვგადგბული სისტემა. ამ და სხვა მოვლენებმა მასობრივად გამოიწვია კორეელებში ნაციონალიზმის გაღვივება და მისი დაკავშირება ქრისტიანობასთან.

როგორც ბუდჰიზმისა და კონფუციანელობის შემთხვევაში, კორეასა და ქრისტიანობას შორის ინტერაქცია იყო რეციპროკული. ქრისტიანი მისიონერები იყვნენ პირველნი, რომლებმაც კორეაში შემოიტანეს დასავლური მიდგომები, განათლების სისტემა და მედიცინა. შესაბამისად, ლოგიკური იქნება ვთქვა, რომ ქრისტიანობა კორეელებისთვის გახდა ერთვარი სინონიმი პროგრესისა და მოდერნიზაციისა. მინჯუნგის თეოლოგია[2], იგივე მასების თეოლოგია, გახდა წამყვანი და უმნიშვნელოვანესი რგოლი კორეული ქრისტიანობისა, რომელმაც შემდეგ თავი იჩინა კორეულ ფილოსოფიაში, სოციალურ და რელიგიურ წარმოდგენებში.

გადაჭარბებული შეიძლება იყოს, ვთქვა, რომ ქრისტიანობა დღეს სამხრეთ კორეისთვის არის ის, რაც ბუდჰიზმი იყო შილასა[3] და გოგურიოს[4] დინასტიების პერიოდში, ან თუნდაც კონფუციელობა ჯოსონის დინასტიაში, მაგრამ დანამდვილებით შემიძლია ვთქვა, რომ ქრისტიანობის გარეშე თანამედროვე სამხრეთ კორეის წარმოდგენა, ფაქტობრივად, შეუძლებელია. აქედან, ვასკვნი, თუ რაოდენ დიდი მნიშვნელობა აქვს, ამ რელიგიას შორეული აღმოსავლეთის ერთ-ერთი წამყვანი ქვეყნის განვითარებაში.

დღესდღეობით იმისათვის, რომ ადამიანი კარგად გაერკვეს კორეული საზოგადოების თავისებურებაში, კულტურასა და პოლიტიკაში, მნიშვნელოვანია გარკვეული ცოდნა ჰქონდეს ქრისტიანობაზე, რომელიც კორეის ნახევარკულძულზე გავრცელდა. მიმაჩნია, რომ უფრო მართებული იქნება, თუ ვიტყვი, რომ ეს არის არა ქრისტიანობა კორეის რესუბლიკაში, არამედ კორეული ქრისტიანობა. ნაშრომის მსვლელობისას, დაგანახებთ, თუ რა ცვლილებები განიცადა მან და როგორი ფორმა აქვს დღეს კორეაში გავრცელებულ ქრისტიანობას.

როგორც უახლეს რელიგიას, რომელიც ასოცირებულია მოდერნიზაციის პროცესთან, კორეის რესპუბლიკაში ქრისტიანული რელიგიის გავრცელებას დიდი ისტორია არ აქვს. მიუხედავად იმისა, რომ ქრისტიანული რელიგიის კორეის ნახევარკუნძულზე გავრცელება მრავალჯერ იქნა განხილული სხვადასხვა ავტორისა თუ მეცნიერის მიერ, ჩემი ნაშრომი იქნება პირველი ქართულენოვანი კვლევა, რომელშიც კომპლექსურად იქნება წარმოჩენილი კორეული ქრისტიანობის მახასიათებლები.

ნაშრომის ,,ქრისტიანობა კორეაში და კორეული ქრისტიანობის სპეციფიკა’’ ძირითადი მეთოდოლოგიაა შინაარსის ანალიზი, რომელიც მოიცავს (1) ძირითადად მეორეულ წყაროებს რელიგიური შინაარსის სტატიების სახით, როგორებიცაა Andrew E. Kim- ,,Korean Religious Culture and its Affinity to Christianity: The Rise of Protestant Christianity in South Korea’’, Korea University, Sociology of Religion, 2000, 61:2 117-133; Joon-Sik Park- ,,Korean Protestant Christianity: A Missiological Reflection’’, International Bulletin of Missionary Research, Vol. 36, No.2, April 2012;  ეს კვლევები აღწერს კორეის ტრადიციულ რელიგიურ კულტურასა და პროტესტანტულ ქრისტიანობას შორის დამოკიდებულებას; Yong-Shin Park – ,,Protestant Christianity and its Place in Changing Korea’’ Social Compass 47(4), 2000; მოცემული ნაშრომი იკვლევს პროტესტანტული ქრისტიანობის როლს კორეის ნახევარკუნძულზე მისი შემოსვლიდან თანამედროვე ეპოქამდე; Kenji Hidemura – ,,Social Change and Christianity in Modern South Korean Society’’, Senri Enhnological Studies, Vol. 49, 1998; კორეაზე ფოკუსირებული ჰიდემურას კვლევა განიხილავს კორეაში გავრცელებული ქრისტიანობის გავლენას კორეის რესპუბლიკის თანამედროვე საზოგადოებაზე; Colin Lewis – ,,The Soul of Korean Christianity: How the Shamans, Buddha and Confucius Paved the Way for Jesus In the Land of Morning Calm’’, Honors Project, Seattle Pacific University, January, 2014; ლუისის სტატია კონცენტრირდება კორეაში გავრცელებული ქრისტიანობის უნიკალურობასა და მის მახასიათებლებზე, რომელიც უკავშირდება კორეის რესპუბლიკაში გავრცელებულ სხვა რელიგიებს და სხვა მსგავსი შინაარსის სტატიებს. ამას გარდა, მონოგრაფიებს: Robert E. Buswell Jr & Timothy S. Lee- ,,Chirstianity in Korea’’ University of Hawai’I Press, 2006; Song-Chong Lee-,,The Role and Meaning of Religion for Korean Society’’  Printed Edition of the Special Issue Published in Religions Journal, 2019; Peter C. Phan- ,,Christianities in Asia’’ Wiley-Blackwell Publication, 2011 და სხვას. კორეაზე ფოკუსირებული აღნიშნული ნაშრომები განიხილავს, თუ როგორ გაიდგა ფესვები ქრისტიანობამ კორეის რესპუბლიკაში უმოკლეს პერიოდში. მსგავსი წყაროების გამოყენება ემსახურება კორეაში გავრცელებული ქრისტიანობის შესახებ ზოგადი ისტორიის მიმოხილვას. (2) ასევე გამოვიყენე დამატებით ლიტერატურას დაცული დისერტაციების სახით, როგორიცაა Ho Jung Lee- ,,Importance of Preaching for the Transformation of Christians in Korea’’ , Liberty University, School of Divinity, Lynchburg, Virginia, 2016. დისერტაცია აღწერს, ახალი მორწმუნეების ტრანსფორმაციის ერთ-ერთ ყველაზე მნიშვნელოვან ფაქტორს, – ბიბლიურ ქადაგებას; და Jun-Woo Lee- ,,The Influence of Shamanism on Korean Churches and How to Overcome it’’ , Liberty University, Lynchburg, Virginia, 2000. მსგავსი წყაროები კონცენტრირდება ვიწრო თემაზე და მათი გამოყენება დამეხმარა, ჩემს ნაშრომში ნათლად ყოფილიყო გამოკვეთილი კორეული ქრისტიანობის უნიკალური მახასიათებლები. ამას გარდა, გამოვიყენე (3) ჰა ჯიჰიონის, იანგუგის, კიმ ნანჯუნის, ჯონგ ჯეჩანისა და ი ინჰის მიერ შედგენილ ძირითად ელექტრონულ კორეულ-ინგლისურენოვანი ლექსიკონი (https://en.dict.naver.com/#/main) , რომელიც აღჭურვილია ადაპტირებული საძიებო სისტემით და შესაძლებელია, როგორც კორეული სიტყვების მნიშვნელობების მოპოვება, ისე ჰანჯას[5] მნიშვნელობათა მოძიებაც. მსგავსი წყაროს გამოყენება დამეხმარა ნაშრომში არსებული ტერმინების ზუსტი დეფინიციისთვის.

ნაშრომში განხილულია კორეაში ქრისტიანობის გავრცელების ისტორია მე-18 საუკუნიდან თანამედროვეობამდე. კვლევაში გამოვკვეთ ისეთ საკითხებს, როგორიც არის ბიბლიის ახლებურად კითხვა, განვიხილავ კორეაში გავრცელებული ქრისტიანობისა და ისეთი რელიგიების ურთიერთდამოკიდებულებას, როგორიც არის კონფუციელობა, ბუდჰიზმი და შამანიზმი. აღვნიშნავ, ამ რელიგიათა გავლენით წარმოქმნილ ახალ უნიკალურ ქრისტიანულ მახასიათებლებს და ვისაუბრებ მინჯუნგის თეოლოგიაზე, რომელიც კორეული ქრისტიანობის დამახასიათებელი და მნიშვნელოვანი ნაწილია. ამგვარად, ეს ნაშრომი ეძღვნება კორეაში ქრისტიანობის გავრცელებასა და კორეული ქრისტიანობის სპეციფიკური ნიშნების კვლევას.

თავი I: ისტორიული გარემოებები

ამ თავში ვისაუბრებ ქრისტიანობის შემოსვლამდე კორეაში არსებულ რელიგიურ მდგომარეობაზე და მოკლედ განვიხილავ კორეის რესპუბლიკაში ქრისტიანობის გავრცელების ისტორიას.

1. 1 ნიადაგი ქრისტიანობამდე

ჯოსონის დინასტიიდან მოყოლებული კონფუციელობა კორეაში წამყვანი რელიგიური მიმდინარეობა იყო. მან ,,დაიმორჩილა’’ არა მხოლოდ ბუდჰიზმი, რომელიც წინა დინასტიის[6] წამყვანი რელიგია იყო, არამედ შამანიზმიც, ტრადიციული, უძველესი კორეის რელიგიაც. ის მმართველები, რომლებიც კონფუციურ იდეალებს უჭერდნენ მხარს, მუდამ ცდილობდნენ, სახელმწიფო ყოფილიყო მკაცრად კონფუცის იდეალებზე დაფუძნებული. ამგვარად, კონფუციელობა გახდა დომიმანტური ღირებულება, რომელმაც სხვა მიდგომებსა და შეხედულებებს უბრალოდ ადგილი არ დაუტოვა განვითარებისა და არსებობისთვის. კონფუციელობამ წარადგინა დეტალურად გაწერილი წესები, რომლებიც განსაზღვრავდა ფენებსა და მათ ურთიერთობებს. ასევე განსაზღვრა სისტემები, ოჯახი, საგანმანათლებლო სივრცე და ბიუროკრატია. კონფუციელობა არა მხოლოდ რელიგიურ მიდგომად, არამედ მორალურ, სოციალურ და პოლიტიკურ დოქტრინადაც გადაიქცა[7].

კონფუციურ საზოგადოებაში მორალური მოვალეობა შედგებოდა ხუთი ადამიანური ურთიერთობის მართვით. ესენია: მმართველი-ქვეშევრდომი, ქმარი-ცოლი, მამა-შვილი, ხანდაზმული-ახალგალზრდა და მეგობარი-მეგობარი[8]. უნდა აღინიშნოს, რომ პირველისა და უკანასკნელის გამოკლებით, ურთიერთობები ოჯახზე კონცენტრირდებოდა. ჯოსონის ელიტას მიაჩნდა, რომ სწორედ ოჯახიდან მოდიოდა ქვეყნის წარმატების საწინდარიც, შესაბამისად, უმნიშვნელოვანესი იყო ოჯახური ურთიერთობების დაბალანსება და სახლში ჰარმონია, რამაც საზოგადოებრივი ცხოვრება ოჯახის გარშემო შექმნა. ამის მიზეზი არის ის, რომ, კონფუციური შეხედულებით, როდესაც ოჯახში ყველას თავისი როლი და ფუნქცია აქვს განაწილებული, არ არსებობს ქაოსი[9]. მნიშვნელოვანია იმის აღნიშვნაც, რომ განაწილებული როლთა ბალანსი, გულისხმობს ოჯახში უმაღლესი პირისადმი მორჩილებას, ხოლო ეს მეტაფორულად მთლიან სახელმწიფოზეც გადადის. შესაბამისად, მამისადმი მორჩილება პირდაპირპროპორციულია მეფისადმი მორჩილებისა. საბოლოოდ კი შვილების უფროსებისადმი მორჩილება ამოსავალი წერტილი გახდა კონფუციელობისთვის.

ჯოსონის საზოგადოებაში, ღირსეულ ადამიანად ითვლებოდა ის, ვინც სწორად და გულდასმით ასრულებდა და ემორჩილებოდა ზემოთ ჩამოთვლილ ხუთ ურთიერთობას. ასეთ ადამიანებად კი კორეაში აღიარებულნი იყვნენ იანგბანები[10]. მიუხედავად მორჩილებისა, რაღა თქმა უნდა, უკმაყოფილებაც დიდი იყო სხვადასხვა საზოგადოებრივ ფენებს შორის, თუმცა შიშის გამო ვერავინ აფიქსირებდა საწინააღმდეგო მოსაზრებას. თანამედროვე კრიტიკული გადმოსახედიდან, სოციალური სისტემის ქვაკუთხედი დაფუძნებული იყო გაერთიანებაზე[11]. ძველ კორეაში ოჯახი წარმოადგენდა უმნიშვნელოვანეს ბირთვს. შესაბამისად, ადამიანის დამოუკიდებლობა, როგორც ინდივიდუალობა, ფაქტობრივად, არ არსებობდა. იგი ოჯახის ნაწილი იყო. ოჯახის იდეა კი წარმოადგენდა სოციალური ქცევის მნიშვნელოვან საფუძველს. უფრო გასაგებად რომ ვთქვა, ოჯახისა და კონფუციური იდეალების გაერთიანებამ საზოგადოებრივ-კულტურულ ცხოვრებაში საკმაოდ ბევრი წინააღმდეგობა წარმოშვა, რომელიც ყველაზე მძაფრად განათლების სფეროზე აისახა. კონფუციური იდეების მიხედვით განათლების მიღება მხოლოდ რჩეულებს შეეძლოთ. შესაბამისად, ძალიან ბევრი ადამიანი დარჩა ამ სფეროს გარეთ. დომინანტური ადგილი სოციალურ კიბეზე მოიპოვეს იანგბანებმა, რომელთა მიზანი ბიუროკრატიაში ადგილის დაკავება იყო. განვითარება წრეზე ტრიალებდა და ახალ მასშტაბებზე ვერ ვრცელდებოდა.

ზემოთ აღნიშნული გაერთიანებული, ერთმანეთზე დამოკიდებული საზოგადოება იყო ძალიან შორს მისი პირვანდელი იდეიდან. ამან შეზღუდა რეფორმებზე დაფუძნებული მიდგომების განვითარების შესაძლებლობა, მათ შორის, შექმნილიყო და ჩამოყალიბებულიყო აბსოლუტურად ახლებური ხედვა და საზოგადოებრივი ინსტიტუტები.

1.2 ქრისტიანობის შემოსვლა

1.2.1 კათოლიკური ქრისტიანობის დასაწყისი

მიუხედავად მკაცრი სოციალური სისტემისა, უკმაყოფილება ხალხში მძაფრდებოდა და იზრდებოდა. შიმშილი, გვალვა, მცირე მოსავალი, სხვადასხვა დაავადება და სუსტი მმართველი ორგანო, რომელიც ვეღარ უმკლავდებოდა წამოჭრილ პრობლემებს, ამძაფრებდა ხალხში უკმაყოფილებას. სწორედ ამ სიტუაციაში ჯოსონის საზოგადოება ჩაიკეტა და მთლიანად მოშორდა გარე სამყაროს, შენარჩუნებული ჰქონდა ურთიერთობა მხოლოდ ჩინეთთან, ხოლო იაპონიასთან დაიჭირა ნეიტრალური ურთიერთობა 1592 წლის ჰიდეოშის შემოსევის შემდეგ.

ქრისტიანობა სხვადასხვა ქვეყანაში უცხოელი მისონერების დახმარებით ვრცელდება, თუმცა ასე არ მომხდარა კორეის შემთხვევაში. მე-19 საუკუნემდე, სანამ 1876 წელს იაპონიამ არ აიძულა კორეის ხელისუფლება გაეხსნა მრავალწლიანი ჩაკეტილი საზღვრები, კორეის ნახევარკუნძულზე, როგორც უკვე ზევით აღვნიშნე, კონფუციური იდეალები ფართოდ იყო გავრცელებული. იმ უცხოელ მისიონერებს, რომლებსაც შორეული აღმოსავლეთის რეგიონში ქრისტიანული რელიგიის გავრცელება ჰქონდათ განზრახული, კორეის პოლიტიკური მდგომარეობიდან გამომდინარე, ძირითადი ყურადღება გადაჰქონდათ მისი დიდი მეზობლების, –  ჩინეთისა და იაპონიისკენ.

კათოლიციზმის შემოსვლა პირველად შორეული აღმოსავლეთის რეგიონში ფრანცისკო ხავიერის[12] იაპონიაში ჩასვლას უკავშირდება. თუმცა ფრანცისკო ხავიერმა მხოლოდ რამდენიმე თვე დაჰყო იაპონიაში, რაც საკმარისი არ აღმოჩნდა კათოლიციზმის აქტიურად გასავრცელებლად. რეგიონში კათოლციზმის გავრცელება განსაკუთრებით მატეო რიჩის[13] პეკინში ჩამოსვლას მიეწერება[14]. შორეულ აზიაში გატარებულმა მისიონერულმა მისიებმა შედეგი გამოიღო, კათოლიკური ქრისტიანობის მიმდევრებმა თარგმნეს და გამოაქვეყნეს ტრაქტატები და სხვა დოქტრინალური შინაარსის ლიტერატურა ჩინურ ენაზე, რომელიც მარტივად შევიდა კორეის ტერიტორიაზეც. მსგავსი ტექსტებიდან კი ძალიან ბევრმა კორეელმა გაიგო აბსოლუტურად ახალი მსოფლმხედველობა, რომელიც აქამდე, ფაქტობრივად, უცხო იყო მათთვის. სწორედ ამ ტექსტების შესწავლა ითვლება კათოლიკური საზოგადოების დაფუძნების მიზეზად. უნდა აღინიშნოს, რომ ჯოსონის პერიოდში ერთ-ერთმა მნიშვნელოვანმა ფენამ იანგბანმა დაიწყო ქრისტიანული შინაარსის ტექსტებისს შესწავლა და გარჩევა, რაც შემდგომ დაბალ ფენებში გავრცელდა. შედეგად, უფრო და უფრო მეტი ადამიანი ინტერესდებოდა კათოლიკური რელიგიით[15].

უპირველეს ყოვლისა, კათოლიკურმა ეკლესიამ საკმაოდ დიდი გავლენა იქონია საზოგადოებრივ ურთიერთობებზე. კორეელ საზოგადოებაში ოჯახი ერის უმნიშვნელოვანეს ბირთვს წარმოადგენდა. კათოლიკური ქრისტიანობისთვისაც ოჯახი და ოჯახური ურთიერთობები მნიშვნელოვანი ნაწილია. მეხუთე მცნების მიხედვით, ღმერთმა ინება, რომ შვილებმა პატივი სცენ მშობლებს, რომლებმაც მათ სიცოცხლე აჩუქეს და მისცეს ქრისტეს შესახებ ცოდნა:

‘’პატივ-ეც მამასა შენსა და დედასა შენსა, რათა კეთილი გეყოს შენ და დღეგრძელ იყვნე ქუეყანასა ზედა’’.

დღესდღეობით, 21-ე საუკუნეშიც კორეელი ახალგაზრდობა აქტიურად ზრუნავს საკუთარ წინაპრებსა და ოჯახზე და პატივს სცემს მათ. ოჯახის უფროს წარმომადგენელთა პატივისცემა კორეულ კულტურასა და სოციალურ ცხოვრებას შეესისხლხორცა და ერთგვარად, ერის იდენტიფიცირებასაც კი ახდენს.

მიუხედავად იმისა, რომ კათოლიციზმმაც ყურადღება გაამახვილა ოჯახურ ურთიერთობებსა და მათ მნიშვნელოვაზე, კათოლიკურმა ეკლესიამ განსხვავებული პოზიციიდან განმარტა საზოგადოებრივი ურთიერთობები. როგორც ზევით აღვნიშნე, ნეო-კონფუციელობამ ფაქტობრივად დაღი დაასვა კორეაში ადამიანის თავისუფლებას, ვინაიდან კორეელი საზოგადოება დაყოფილი იყო ფენებად და საზოგადოებაში უპირატესობა ენიჭებოდა სოციალურ სტატუსს. კათოლიციზმი მსგავს დიფერენციაციას მკაცრად აღუდგა წინ. შესაბამისად, მაშინ, როდესაც ნეო-კონფუციელობა ღაღადებდა ადამიანთა უთანასწორობას, კათოლიციზმმა აღნიშნა ადამიანთა არსებითი თანასწორობა ღმერთის წინაშე. რა თქმა უნდა, გასაკვირი არ იქნება, თუ ვიტყვი, რომ მსგავსმა დამოკიდებულებამ საუკუნეების მანძილზე კონფუციანელობაზე ,,დამონებული’’ ხალხის გულები მოიგო[16].

ეჭვგარეშეა, რომ ოჯახისა და სოციალური ეთიკა, რომელიც აღნიშნული იყო კათოლიკურ რელიგიურ ტექსტებში არა მხოლოდ ნაწერებად დარჩა, არამედ გამოიცადა პრაქტიკაში. შესაბამისად, მსგავსი პრაქტიკებით ის ხალხი, რომელმაც აღიარა კათოლიკური რელიგია, ცდილობდა, ზეციური სასუფევლის დამკვიდრებას საკუთარი სწორი საქციელით.

იმის გამო, რომ ჩინეთიდან შემოსული დასავლური ტექსტები თარგმნილი იყო ჩინურ ენაზე, კითხვა მხოლოდ განათლებულ კორეულ ელიტას შეეძლო. შესაბამისად, ახალგაზრდა ინტელიგენციამ, ქრისტიანობის, განსაკუთრებით კი კათოლიციზმის შესახებ ცნობა, მიიღო მსგავსი წიგნებიდან, რომელთა შორის იყო სამეცნიერო და ტექნოლოგიური მონოგრაფიები. ხოლო შემდეგ უკვე დაიწყეს ქრისტიანული რელიგიური შინაარსის ტექსტების კითხვა[17]. თავიდან კორეელი საზოგადოების ინტელიგენცია თვითონვე მოექცა ახალ რელიგიაზე და დაინტერესდა ქრისტიანობით. უმეტესობა მოსახლეობას მღვდელი საერთოდ არ ჰყავდა ნანახი, ზედმეტია ნათლობაზე საუბარიც. ქრისტიანული რელიგიისთვის კი ნათლობა ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი ელემენტია. პირველი კორეელი, რომელმაც ნათლობა გადაწყვიტა გახლდათ ი სუნგ ჰუნი[18], რომელიც ჩინეთში კორეის დიპლომატიური მისიის დროს მოინათლა[19]. მიუხედავად იმისა, რომ კათოლიკურმა ეკლესიამ შეძლო ჩაენაცვლებინა საუკუნეების მანძილზე არსებული ნეო-კონფიციელობის იდეოლოგია, იგი მარტივად არ გავრცელებულა კორეის ნახევარკუნძულზე. იყო დაპირისპირებები მისონერებსა და მმართველ ორგანოებს შორის. კორეულ მმართველ ორგანოს არ მოსწონდა კათოლიკური ეკლესიის მსგავსი პოპულარიზაცია, ვინაიდან მიიჩნევდა, რომ იგი იყო დასავლური კულტურის ნაწილი, რომელიც შორეულ აღმოსავლეთს აბსოლუტურად არ შეესაბამებოდა. კორეის ხელისუფლებას მიაჩნდა, რომ კათოლიციზმი იყო პოტენციური საფრთხე, რომლითაც დასავლეთის ძალები ჩაერეოდნენ კორეის იმპერიალისტურ საქმიანობაში[20]. სწორედ, ამის გამო, ხშირად იყო კორეის ბიუროკრატიასა და უცხოელ კათოლიკე მისიონერებს შორის დაპირისპირება. მიუხედავად ამისა, კათოლიციზმმა მაინც შეძლო კორეელი საზოგადოების კრიზისიდან გამოყვანა და ახალი მსოფლმხედველობის შემოტანა. კორეულ მმართველ ორგანოსა და კათოლიციზმის მიმდევრებს შორის მტრული დამოკიდებულება შეიძლება ჩაითვალოს ერთ-ერთ მიზეზად იმისა, რომ დღესდღეობით კათოლიკული ეკლესიის მიმდევრების პროცენტული მაჩვენებელი ჩამოუვარდება პროტესტანტული ეკლესიის მიმდევრების პროცენტულ მაჩვენებელს. თუმცა მნიშვნელოვანია იმის აღნიშვნა, რომ კორეაში პირველი ქრისტიანული მიმდინარეობა, სწორედ კათოლიციზმი იყო, რომელმაც ფაქტობრივად, გზა გაუკვალა პროტესტანტიზმს და ერთგვარი მიმართულებაც კი მისცა.

1.2.2 პროტესტანტული ქრისტიანობის დასაწყისი

როგორც აღვნიშნე, 1876 წელს იაპონიამ კორეა აიძულა გაეხსნა საზღვრები და დაეწყო დიპლომატიური ურთიერთობები სხვადასხვა ქვეყანასთან. მათგან ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი 1882 წელს ამერიკის შეერთებულ შტატებსა და კორეას  შორის დამყარებული დიპლომატიური ურთიერთობაა[21]. აქედან დაიწყო პროტესტანტული ქრისტიანობის პირველი კერების აღმოცენება სამხრეთ კორეის ტერიტორიაზე. საზღვრების გახსნით, კორეა მაშინვე გახდა მსოფლიო ბაზარზე ერთ-ერთი მოთხოვნადი ქვეყანა. კორეის პოპულარიზაციამ ჩინეთსა და იაპონიაში კორეაზე დომინაციის სურვილი გააჩინა. მსგავსმა მიდგომამ კი ჯერ ჩინეთ-იაპონიის ომი გამოიწვია, ხოლო შემდეგ სხვა დაპირისპირებები. ომმა, რა თქმა უნდა, გარკვეული დაღი დაასვა კორეას, როგორც სახელმწიფოს განვითარების, ისე რელიგიური თვალსაზრისითაც. დაიწყო კორეის საზოგადოებრივი რღვევა. ერთი შეხედვით, დაპირისპირებებისგან კორეის ,,მხსნელად’’ მოვლენილი იაპონიის გამარჯვებით, ჩამოშლა დაიწყო მრავალსაუკუნოვანმა იდეალებმა და გამოიკვეთა მრავალი სოციალურ-ეკონომიკურ-რელიგიური პრობლემა.

პირველად პროტესტანტული ქრისტიანობა კორეის ნახევარკუნძულზე 1884 წელს ექიმი ჰორას ალენის ჩამოსვლას უკავშირდება. იგი იყო პირველი[22] უცხოელი მისიონერი. ჰორას ალენი მუშაობდა კორეაში ამერიკული ლეგიონის ექიმად[23]. მისი სწავლებები და სამედიცინო მკურნალობა, გარდამტეხი აღმოჩნდა სასოწარკვეთილი ხალხისთვის, რომელიც სხვადასხვა ხერხს ეძებდა თავის დასაღწევად როგორც გაჭირვებისგან, ისე მკაცრი იმპერიალისტური რეჟიმისგან.

კორეაზე მნიშვნელოვანი გავლენა იქონია შოტლანდიელმა ექიმმა ჯონ როსმაც, რომელიც იყო მანჯურიაში პრესვიტერიანული ეკლესიის წარმომადგენელი[24]. თავდაპირველად იგი რელიგიური მისიით ჩინეთის პროვინცია შანდონგში ჩავიდა, თუმცა, მან ალექსანდერ ვილიამსონის რჩევით, მალევე გადაინაცვლა მანჯურიაში. ალექსანდერ ვილიამსონის ერთ-ერთი სურვილი იყო კორეის ტერიტორიაზე პროტესტანტული მისიის განვითარება, რაც ჯონ როსმა განახორციელა. როსმა ორჯერ იმოგზაურა კორეაში, თანმიმდევრობით 1874 და 1976 წელს. ამ უკანასკნელი ვიზიტისას, მან გაიცნო ადამიანი, რომელიც გახდა მისი კორეული ენის მასწავლებელი. 1877 წელს ჯონ როსმა გამოსცა პირველი კორეული ენის სახელმძღვანელო დამწყებთათვის ევროპულ ენაზე, ხოლო ამ გამოცემას 1879 წელს მოჰყვა პირველი ინგლისურენოვანი წიგნი კორეის ისტორიის შესახებ. ამას გარდა, 1887 წელს ახალი აღქმა ითარგმნა და გამოიცა[25].

უმნიშვნელოვანესია მეხსენებინა ჯონ როსი, ვინაიდან სწორედ როსის იდეა იყო ქრისტიანობის გავრცელება ამ რელიგიით დაინტერესებული კორეელი ხალხის მეშვეობით. მას მიაჩნდა, რომ ეს ხერხი უფრო მეტად გაამართლებდა, ვიდრე  უცხოელი მისიონერების მიერ ქრისტიანობის გავრცელების მეთოდი[26]. ამას გარდა, სწორედ ჯონ როსი იყო ის ადამიანი, რომელმაც შეარჩია ღმერთის აღსანიშნავად ტერმინი ,,ჰანანიმი’’[27], კორეული წარმოშობის სიტყვა, რომელიც სამოთხის მმართველს ნიშნავს და უფრო დაწვრილებით, შემდგომ  თავებში განვიხილავ. მიუხედავად იმისა, რომ ჯონ როსის მოღვაწეობის შემდგომ, ბიბლია კორეაში ბევრჯერ ითარგმნა და გადაიწერა, მეცნიერები მაინც იყენებენ როსის მიერ დამკვიდრებულ ტერმინებს[28].

დაახლოებით 1890-იან წლებში პროტესტანტიზმის გავრცელება გაიგივდა განათლების, ერუდიციის დონის ამაღლებასთან, რაც მეტად მოერგო კორეელ ხალხს, ვიდრე კათოლიკური ქრისტიანობა. აგრეთვე პროტესტანტული ქრისტიანობის გავრცელებით ქალიშვილებისა და ზოგადად, ქალების ფუნქცია წინ წამოწია. მანდილოსნებს მიეცათ უფლება მიეღოთ განათლება ისე, როგორც მანამდე შეეძლოთ მხოლოდ მამაკაცებს. აგრეთვე მოიშალა საგამოცდო სისტემა, რომელიც კონფუციური დოქტრინის უმნიშვნელოვანესი შემადგენელი ნაწილი იყო და რომელიც განსაზღვრავდა განათლებულ ფენას. ერუდიცია იყო სოციალურ საფეხურზე წინსვლის საწინდარი. რაღა თქმა უნდა, მარტივი ამ ყველაფრის რეალობაში განხორციელება არ ყოფილა. საკმაოდ დიდ წინააღმდეგობას შეეჩეხა მისონერული სკოლები, განსაკუთრებით კი ის სკოლები, რომლებიც გოგონების განათლებაზე იყო ორიენტირებული, მაგრამ მიუხედავად ყველაფრისა, რელიგიური მისიონერული საქმიანობები არ წყვეტდა მუშაობასა და წინსვლას.

პროტესტანტი მისიონერები, კათოლიკე მისიონერებისგან განსხვავებული მეთოდით ცდილობდნენ პროტესტანტული რელიგიის გავრცელებას.  მათ კეთილმოსურნე  და ნეიტრალური დამოკიდებულებით სცადეს, მოეპოვებინათ სახელმწიფოს ნდობა. ხშირად, იმისათვის, რომ თავიდან აეცილებინათ დაძაბულობა, პროტესტანტი მისიონერები აღნიშვნავდნენ, რომ პროტესტანტული ქრისტიანობა კათოლიციზმისგან საკმაოდ გასხვავებული და სრულებით დამოუკიდებელი რელიგია იყო. აღსანიშნავია კიდევ ერთი ფაქტი. მიუხედავად იმისა, რომ ძირითადად კაცები იყვნენ რელიგიურ საქმიანობაში ჩართულები, პირველი კორეელი ქრისტიანები მიხვდნენ, რომ ეკლესია იყო ყველასთვის. საზოგადოებაში, რომელიც დაყოფილი იყო წარმომავლობის, სოციალური სტატუსისა და გენდერული განსხვავების მიხედვით, მსგავსი მსოფლმხედველობის ცვლილება ფუნდამენტური მნიშვნელობის აღმოჩნდა. ტრადიციულად კორეაში, მამაკაც მისიონერებს არ ჰქონდათ უფლება ესაუბრათ კორეელ ქალებთან, სწორედ ამ ტაბუს გამო, მისიონერების ცოლებმა დაარსეს ქალთა ასოციაცია ,,ბიბლიური ქალები’’, რომელმაც ითამაშა ძალიან მნიშვნელოვანი როლი პროტესტანტიზმის გავრცელებაში[29]. ისინი მსახურობდნენ ქრისტიან მასწავლებლებად, რამაც ხაზი გაუსვა თანასწორობის პრინციპებსა და ქალთა უფლებებს და სავარაუდოდ, გამოიწვია კორეაში პროტესტანტიზმის უფრო პოპულარიზაცია, ვიდრე კათოლიციზმის. პროტესტანტიზმი გამოჩენისთანავე სთავაზობდა ახალ სოციალურ ხედვას კორეას და  გულისხმობდა ახალი პოლიტიკური იდეების, როგორიცაა თავისუფლება, თანასწორობა, ადამიანის უფლებები და დემოკრატია, წინა წამოწევას.

ბოლო ასი წლის განმავლობაში, ისტორიკოსები კორეის ისტორიაში სამ გარდამტეხ მოვლენას გამოყოფენ, რომელებმაც გავლენა იქონიეს კორეის ფორმირებაზე. ეს მოვლენებია: პროტესტანტული ქრისტიანობის შემოსვლა, იაპონიის კოლონიური მმართველობა და კორეის ომი. პროტესტანტული ქრისტიანობა კორეის ტერიტორიაზე შემოვიდა მაშინ, როდესაც კორეის სახელმწიფოს ძალა და კულტურა იშლებოდა. კორეის ისტორიაში კორეის ომს, იაპონიის ოკუპაციასა და ქრისტიანობის გავრცელებას ამ ქვეყნის ფორმირებაში დიდი როლი მიუძღვის. სწორედ ამიტომ კორეელი საზოგადოების შესწავლისას ქრისტიანობის გავრცელების ისტორიული კონტექსტის გათვალისწინება და აღნიშვნა მნიშვნელოვანია.

თავი II: ქრისტიანობა და ეკლესია

ეს თავი ემსახურება კორეული ქრისტიანობის კონტექსტში ეკლესიის ფორმირებისა და  ბიბლიის, როგორც წმინდა ტექსტის კითხვის აღწერას. ქრისტიანობის ისტორიის განხილვისას გამოჩნდა, რომ კორეის ნახევარკუნძულზე ქრისტიანობა დასავლური გავლენით ჩამოყალიბდა, თუმცა ამ და შემდეგ თავებში განხილული თემების გათვალისწინებით, არასწორი იქნება ვთქვა, რომ კორეული ქრისტიანობის წარმატებული ისტორია მხოლოდ დასავლური ზემოქმედებითაა განპირობებული. ასევე ნაშრომში განხილული იქნება კორეაში გავრცელებული პროტესტანტული ქრისტიანობის სხვადასხვა განშტოებები.

2.1 პროტესტანტული მისიის წარმოშობა და პირველი ეკლესიის ჩამოყალიბება

 პროტესტანტული ქრისტიანობის მიღების ისტორია წარმოაჩენს ისტორიული სიტუაციის უნიკალურობას, რომელიც გამოვლინდა იმაში, რომ კორეელმა პროტესტანტმა ქრისტიანებმა კორეაში ახალი რელიგია შემოიტანეს, სანამ იგი გარედან, უცხოელი მისიონერების მიერ შემოვიდოდა. პირველი კორეელი მისიონერები კორეის ნახევარკუნძულის გარეთ მოექცნენ ქრისტიანულ რელიგიაზე[30]. ისინი ნახევარკუნძულის ჩრდილოეთ საზღვარზე ცხოვრობდნენ და კორეასა და ჩინეთს შორის სასაზღვრო ვაჭრობით იყვნენ დაკავებულნი. სწორედ ნახევარკუნძულის გარეთ მყოფი კორეელები მიიჩნევიან პირველ მისიონერებად, რომლებიც მანჯურიაში შეხვდნენ შოტლანდიელ მისიონერ ჯონ როსს, მოექცნენ ახალ რელიგიაზე და შემდგომ დაეხმარნენ მას ეთარგმნა ბიბლია კორეულ ენაზე, ჰანგილზე[31]. ის კორეელები, რომლებიც ახალ რელიგიაზე მოექცნენ, შემდგომ მანჯურიაში მყოფმა უცხოელმა მისიონერებმა გამოგზავნეს სამხრეთ კორეაში, რათა დაეწყოთ საკუთარ ქვეყანაში მისიონერული საქმიანობა.

მიუხედავად იმისა, რომ თვითონ ადგილობრივ კორეელ მისიონერებს ქრისტიანობის გავრცელებაში საკმაოდ დიდი როლი მიუძღვით, მომავალში ქრიატიანობის ზრდა და ეკლესიის მშენებლობა დაკავშირებულია უცხოელ მისიონერებთან, რომლებიც კორეის დედაქალაქ სეულში დასახლდნენ და იქიდან დაიწყეს ახალი ქრისტიანული მიმდინარეობის გავრცელება.

1882 წელს შეერთებული შტატები გახდა პირველი დასავლური ძალა, რომელმაც ხელი მოაწერა ღია პორტის ხელშეკრულებას კორეასთან[32]. 1884 წელს ამერიკელი პროტესტანტი მისიონერები ჩავიდნენ კორეაში ამ ხელშეკრულების რატიფიცირებისთანავე. ხელშეკრულების მიღებამდე, ამერიკის შეერთებული შტატების პრესვიტერიანული ეკლესიის საგარეო მისიის საბჭოებმა მიიღეს მნიშვნელოვანი ინფორმაცია კორეის შესახებ ჩინეთსა და იაპონიაში მყოფი მისიონერების მეშვეობით და დაიწყეს სხვადასხვა მეთოდის ძიება, რათა გაევრცელებინათ თავიანთი რელიგიური მისია კორეაში. ამასთან, ისინი უფრო ფრთხილად იყვნენ, ვიდრე საფრანგეთის კათოლიკური მისია, რომელსაც ახალი რელიგიის გასავრცელებლად დაპირისპირებების გამოვლა მოუწია.  პროტესტანტული ამერიკული ეკლესია ვერ ბედავდა მისიონერები გაეგზავნა კორეაში ხელშეკრულების დაცვის გარეშე. მისიონერების უსაფრთხოება მათთვის პრიორიტეტული იყო და, შესაბამისად, ისინი ელოდნენ კორეის მიწაზე აღმართული ამერიკის დროშის გამოჩენას, რათა კორეის მხრიდან მისიებისთვის კარი გაღებულიყო.

ამასთან, ხელშეკრულება კომერციული ხასიათის იყო და მასში არ იყო განხილული რელიგიის ასპექტები. ამიტომ ამერიკელ მისიონერებს შეეძლოთ შესულიყვნენ კორეაში და მიეღოთ დაცვა, როგორც შეერთებული შტატების ხელშეკრულების ქვეშ მყოფ მოქალაქეებს, მაგრამ არ ჰქონდათ იურიდიული უფლება, ექადაგათ კორეელებისთვის ქრისტიანობა[33]. აშშ-ს ეკლესიების საგარეო მისიის საბჭოებმა კარგად იცოდნენ ამ ხელშეკრულების შეზღუდვის შესახებ, მაგრამ მათ სჯეროდათ, რომ უკეთესი იქნებოდა მათი მისიონერების მომზადება იმ დღისთვის, როცა კორეაში ქრისტიანული რელიგიას შეიტანდნენ. 1884 წელს პირველი ამერიკელი მისიონერები ჩამოვიდნენ კორეის ტეროტორიაზე, რომელთაგანაც ყველაზე ცნობილია ჰორას ენ ალენი. იგი იყო ახალგაზრდა ექიმი, რომელიც საკმაოდ ადრეულ ასაკში აღმოჩნდა ქვეყანაში, რომელზეც მცირე ცოდნა ჰქონდა. ჰორას ენ ალენი იყო მისიონერი, რომელმაც შეძლო და მოიპოვა კორეული ხელისუფლების ნდობა, რადგან კონსერვატორი კორეელი მოხელის სიცოცხლე გადაარჩინა, რომელსაც თავს დაესხნენ და სერიოზულად დაჭრეს 1884 წლის დეკემბერში კორეის პროგრესული პარტიისა და იაპონიის ხელისუფლების მიერ მოწყობილი გადატრიალების დროს[34]. ამ საქციელის გამო, ჰორასს კორეის ხელისუფლების მხრიდან მიეცა საკმაოდ დიდი უპირატოსობა, ხოლო მან ისარგებლა შემთხვევით და მიმართა ხელისუფლებას, მიეცა საშუალება, დაეარსებინა საავადმყოფო, სადაც უმკურნალებდა ავადმყოფებს. მისი თხოვნა დააკმაყოფილეს და დაარსდა პირველი დასავლური საავადმყოფო, სადაც ალენს ნება დართეს დასავლური მედიცინის მეთოდებით ემკურნალა პაციენტებისთვის. ახლად დაარსებულმა საავადმყოფომ ასევე უზრუნველყო დროებითი სამუშაო ადგილი ახალჩამოსული მისიონერებისთვის, რომლებსაც ჯერ კიდევ არ ჰქონდათ უფლება მისიონერული საქმიანობაში ჩართულიყვნენ. ალენი ცდილობდა მაქსიმალურად კარგი დამოკიდებულებით გაეგრძელებინა კორეის ხელისუფლებასთან ურთიერთობა და საბოლოოდ, შეძლო მისი ქრისტიანული მისიონერული ფუნქციის შენიღბვა და კორეულ ოფიციალურ წრეებში ნდობის მოპოვება.

მიუხედავად იმისა, რომ ნდობისა და მისიონერული საქმიანობის განხორციელების უფლების მოპოვება ხანგრძლივი პროცესი აღმოჩნდა, საბოლოოდ მისიონერებმა იმ მატერიალური კეთილდღეობის გამოყენებით, რომელიც კორეის მთავრობისგან ერგოთ, ფაქტობრივად, შეძლეს და შექმნეს კორეის საზოგადოებაში მაღალი კლასის ახალი სახე. ამერიკელ მისიონერებს, რომელთა უმეტესობა ახალგაზრდა ასაკში ჩამოვიდა კორეაში ყოველგვარი კვალიფიკაციის გარეშე, კორეელები ექცეოდნენ, როგორც მისიონერული საქმიანობის სპეციალისტებს და დიდ პატივსაც სცემდნენ. ასევე, კორეაში ჩამოსულმა ამერიკელმა მისიონერებმა დაიწყეს კორეული კულტურისა და ეტიკეტის აქტიურად შესწავლა. კორეულ ენაში გამოირჩევა საუბრის ორგვარი ფორმა: ერთი, რომლითაც მიმართავენ სოციალური სტატუსით დაბალ საფეხურზე მდგომ ადამიანებს ან ასაკით პატარებს – ბანმალი, და მეორე, რომელიც სოციალური კლასის მაღალ საფეხურზე მდგომ ადამიანებსა და ასაკით უფროსებთან ლაპარაკისას გამოიყენება – ჯონდემალი. ამერიკელმა მისიონერებმა სწორედ კორეული ენის ამ დამახასიათებელი ნიშნის შესწავლა და გარჩევა დაიწყეს და სასაუბრო ენაში აქტიურად იყენებდნენ თავაზიან ფორმას, ე.წ ჯონდემალს, რითაც მრავალი კორეელის გული მოიგეს. მისიონერების სოციალური ქცევა იმდენად შეესაბამებოდა იანგბანის ტრადიციულ არისტოკრატულ ქმედებებს, რომ ადგილობრივმა კორეელებმა მალე მოიგონეს ახალი ტერმინი, იანგთეინ, რაც ნიშნავს “დასავლეთის იანგბანს”. იმის გამო, რომ იანგბანგებს საკმაოდ დიდ პატივს სცემდნენ კორეელ საზოგადოებაში, ,,დასავლეთის იანბაგნებმაც’’ დიდი პატივისცემა მოიპოვეს და საზოგადოების მაღალ საფეხურზე აღმოჩნდნენ[35].

კორეის ეკლესიის ჩამოყალიბების პროცესს ხელმძღვანელობდნენ უცხოელი პროტესტანტი ქრისტიანები. რელიგიურმა მისიებმა მიიღეს გამორჩეული პოლიტიკა, სახელწოდებით “ნევიუსის მეთოდი”, რომელიც ადგილობრივ ინიციატივას მეტ თავისუფლებასა და ავტონომიურ უფლებას ანიჭებდა ჩარეულიყვნენ ეკლესიის მენეჯმენტში, ფინანსებსა და ზრდაში[36]. კორეის პრესვიტერიანული ეკლესიის ზრდა მეტწილად ნევიუსის მეთოდის წარმატებას უკავშირდება.

მას შემდეგ, რაც მისიონერული მუშაობის თავისუფლება თანდათანობით უზრუნველყოფილი იყო უფლებებით, პროტესტანტულმა მისიებმა გააფართოვეს ევანგელისტური მისიები სეულიდან კორეის გარეუბნებისკენ[37]. უნდა აღვნიშნო, რომ  კორეაში ქრისტიანულ ეკლესიებს მისიონერული მოღვაწეობის დაწყებიდან ორი ათწლეულის შემდეგაც არ ჰყავდა კორეელი მღვდელი. 1900 წლისთვის კორეელ ქრისტიანებს არ ჰქონდათ საეკლესიო ძალა შეესრულებინათ საეკლესიო წეს-ჩვეულებები. მისიონერული საქმიანობის ორი ათწლეულის შემდეგაც კი არ არსებობდა არც კორეელი მღვდელი და არც კორეული ეკლესია, როგორც ინსტიტუციონალიზებული და ერთიანი რელიგიური ორგანო, რომელსაც კორეელები წარმოადგენდნენ.  სანაცვლოდ, ათეულობით ადგილობრივი მისიონერი და ასობით ეკლესია იყო, როგორც ქალაქში, ასევე გარეუბნებში, რომლებიც დასავლური მისიონერული იურისდიქციის ქვეშ იმყოფებოდნენ. 1900 წელს ჩატარებული მისიონერული სტატისტიკის თანახმად, ადგილობრივი ეკლესიების უმრავლესობა იყო არაორგანიზებული, რაც ნიშნავს, რომ ეკლესიებს არ გააჩნდათ მუდმივი ხელმძღვანელი და არ წარმოადგენდნენ მდგრად ორგანიზაციას[38].

უცხოელი მისიონერების მცირე რაოდენობამ ვერ შეძლო სათანადო რაოდენობით სამღვდელოების უზრუნველყოფა. უცხოელი მისიონერები აცნობიერებდნენ, რომ მათ არ ჰქონდათ მრავალი კორეული ეკლესიის ზედამხედველობისთვის საჭირო ძალა. ამიტომ ზოგი კორეელი ქრისტიანი თავიანთ პირად დამხმარედ აქციეს და გაგზავნეს კორეის მასშტაბით სხვადასხვა რეგიონში, რათა უცხოელი მისიონერების სახელით ეზრუნათ ადგილობრივ ეკლესიებზე. თუმცა დანიშნული ზედამხედველებიც სრულად თავისუფლები არ იყვნენ, ვინაიდან უცხოელი მისიონერები თვლიდნენ, რომ კორეელები ჯერ კიდევ მზად არ იყვნენ ჩაებარებინათ საეკლესიო ძალაუფლება და თვითონ ეხელმძღვანელათ ეკლესიებისთვის. 1902 წელს ქრისტიანული მისია კვლავ საჭიროებდა გაერთიანებულ საეკლესიო ორგანიზაციას. მეცნიერები, რომლებიც კორეულ ქრისტიანობას იკვლევდნენ ამ წლებში, აღშნავენ, რომ მიუხედავად იმისა, რომ მართლაც საჭიროებდა კორეული ეკლესია სათანადო კვალიფიკაციის მქონე ადამიანებს, სულიერი ცხოვრების თვალსაზრისით, კორეელი მისიონერების ცოდნა არ ჩამოუვარდებოდა ამერიკელი მისიონერებისას[39]. 1902 წელს კორეელმა ქრისტიანმა მისიონერებმა მოითხოვეს დამოუკიდებელი ეკლესიის ჩამოყალიბება. ეს მოთხოვნა უცხოელმა მისიონერებმა უარყეს და ამავე წელს მიღებული იქნა რეზოლუცია, რომლის თანახმადაც უცხოელ მისიონერებს შეეძლოთ კორეულ ეკლესიაზე ძალაუფლებისა და საკუთარი საეკლესიო წევრობის შენარჩუნება. ამ რეზოლუციის თანახმად, უცხოელი მისიონერები სარგებლობდნენ ,,საეკლესიო ექსტრატერიტორიულობით’’, რომლითაც ისინი მართავდნენ კორეულ ეკლესიას. მსგავსი ნაბიჯების გადადგმის მიზეზი იყოს ის, რომ უცხოელ მისიონერებს არ სურდათ კორეელებისთვის უფლებამოსილება, რომლისთვისაც დიდი ხანი იბრძოლეს და შექმნეს, დაეთმოთ.

1903 წელს პრესვიტერიანულმა მისიამ ამერიკაში არსებული პრესვიტერიანული მისიონერთა საბჭოსაგან ოფიციალურად მოითხოვა დამოუკიდებელი კორეული პრესვიტარიანული ეკლესიის ჩამოყალიბებისთვის გაეწია ორგანიზება. საბჭომ ეს მოთხოვნა ამავე წელს უარყო. აღნიშნული უარყოფა საბჭომ ახსნა იმით, რომ ასეთ შემთხვევაში შეიქმნებოდა არა ადგილობრივი დამოუკიდებელი კორეული ეკლესია, არამედ ეკლესია, რომელიც მართული იქნებოდა უცხოელების მიერ. საბჭოს წინააღმდეგობიდან გამომდინარე, რელიგიურმა მისიამ მოულოდნელად დააჩქარა კორეელი მისიონერების მომზადება, რათა უმრავლესობაში ადგილობრივი მიმდევრები ჰყოლოდათ. 1907 წლის 17 სექტემბერს კორეის პრესვიტერიანული ეკლესია საბოლოოდ ჩამოყალიბდა, როგორც დამოუკიდებელი ადგილობრივი ეკლესია, რომელშიც ერთიანდებოდა 28 უცხოელი და 40 კორეელი მისიონერი. ეკლესიის ადმინისტრაციულ მოწინავე ადგილებს იკავებდნენ უცხოელები, რის გამოც კორეული ეკლესია მართული არ იყო კორეელი ქრისტიანების მიერ. კორეული ეკლესიის ფორმირებისას კორეელი ქრისტიანები მარტივად ემორჩილებოდნენ ავტორიტეტის მქონე უცხოელ მისიონერებს. ეს მორჩილება გამოხატული იყო ქრისტიანული მოთმინების სათნოებით.

საერთო ჯამში, კორეის ეკლესია შეიქმნა ისე, რომ მასზე ძალაუფლებას ინარჩუნებდნენ უცხოელები. კორეელმა ქრისტიანებმა უდიდესი როლი ითამაშეს კორეაში ქრისტიანობის გავრცელებაში, თუმცა ამ დაუღალავმა მცდელობამ ისინი კორეული ეკლესიის სათავეში ვერ მოიყვანა. კორეელი ქრისტიანები მისიონერულ საქმიანობაზე დომინირებული ეკლესიის ქვეშევრდომებად რჩებოდნენ და ვერ აღწევდნენ იმავე თანამდებობებს, რაც უცხოელ მისიონერებს ეკავათ.

1919 წელი კორეის ქრისტიანობის ისტორიისთვის მნიშვნელოვანი თარიღია. 1919 წლის პირველ მარტს, ოცდაცამეტმა რელიგიურმა და კულტურულმა აქტივისტმა, რომელთა კავშირიც “პირველი მარტის მოძრაობის” სახელით არის ცნობილი, დამოუკიდებლობის დეკლარაცია მიიღო. ,,პირველი მარტის მოძრაობა’’ იყო კორეელი ხალხის საპროტესტო მოძრაობა, რომელიც იაპონიისგან დამოუკიდებლობისკენ მოუწოდებდა საზოგადოებას და აპროტესტებდა იაპონური ცხოვრების წესში იძულებით ასიმილაციას. ამგვარად, კორეის ეკლესიამ საბოლოოდ დამოუკიდებლობა მოიპოვა 1919 წლის პირველ მარტს, იაპონური ოკუპაციის პერიოდში[40].  დეკლარაციის თანახმად, რომელიც ჩონდოგიოს[41] რელიგიის ლიდერების ორგანიზებით ჩატარდა, 33 ხელმომწერიდან 15 იყო პროტესტანტი ქრისტიანი კორეელი. იაპონელების მმართველობისას ,,პირველი მარტის მოძრაობის’’ საკმაოდ ბევრი მონაწილე დააპატიმრეს. თუმცა, ამ მოძრაობამ სრული დამოუკიდებლობა მოუტანა არა მხოლოდ პროტესტანტულ ეკლესიას კორეაში, არამედ კათოლიკურ ეკლესიასაც. შედეგად, 1919 წელს დაარსდა კათოლიკური დამოუკიდებლობის მომხრე მოძრაობა, სახელწოდებით “ულმინდანი”.

2.2 ბიბლიის კითხვა და მისი თავისებურება

ლიმ უგ სონგის მოსაზრებით, კორეის ქრისტიანულ ეკლესიებს საღვთო წერილის შესრულების საფუძველზე უფრო მეტად აინტერესებთ რელიგიური გამოცდილება, ვიდრე მისი თეორიული გაგება[42]. სწორედ ამიტომ უგ სონგი, თავისი კვლევით კონცენტრირდება კორეულ ქრისტიანობაში ბიბლიის კითხვის ასპექტებზე. კორეის კონტექსტში ბიბლიის განსხვავებულად კითხვის პრაქტიკას გარკვეულწილად აქვს გავლენა ბიბლიის სემანტიკურ მახასიათებლებზე.

კორეული ქრისტიანული ეკლესიები კითხულობენ ბიბლიას მთლიანად. ამ მეთოდს ეწოდება თონგდოგი. ზოგადად ტერმინი თონგდოგის (კორ. 통독) პირველადი მნიშვნელობა გულისხმობს კონკრეტული ტექსტის კითხვას დასაწყისიდან დასასრულამდე. თითოეული თავის კითხვის პროცესი კორეულ ენაში წარმოდგენილია ზმნით – თონგდოკჰადა, ხოლო ეკლესიას ნასესხები აქვს ზმნისგან წარმოებული არსებითი სახელი თონგდოგ და აქტიურად იყენებს ამ ტერმინს. თონგდოკის პრაქტიკა შესაძლოა მიჩნეულ იყოს საღვთო წერილების ქრისტიანული ლიტურგიული კითხვის გაგრძელებად. თუმცა უნდა აღინიშნოს, რომ დასავლელი მისიონერების ისტორიის გათვალისწინებით, მათ საღვთო წერილების ზეპირი შესრულების პრაქტიკა აქტიურად კორეელ ქრისტიანულ საზოგადოებაში არ დაუნერგავთ.  შესაბამისად, შესაძლოა თონგდოგის პრაქტიკა მიჩნეული იყოს კორეის ქრისტიანობის ისტორიის უნიკალურ ტრადიციად.

კორეაში გავრცელებული ქრისტიანობის ისტორიაში გამოიყოფა ფიონგიანგის 1907 წლის აღორძინების შეხვედრა, რომელიც იყო კორეის ქრისტიანობის ეპოქალური მოვლენა და ბიბლიის შემსწავლელი შეხვედრების ფორმა მიიღო. 1907 წლამდე კორეაში ადგილობრივი აღორძინების კრებები იმართებოდა. მაგალითად, 1903 წელს ქვეყანაში შიმშილობისგან გამოწვეული პრობლემებიდან გამომდინარე ორი ადგილობრივი აღორძინების შეხვედრა ჩატარდა. პირველი სეულის მახლობლად მდებარე პრესვიტარიანულ ეკლესიაში, ხოლო მეორე ვონსანის მეთოდისტურ ეკლესიაში. თუმცა გამოირჩევა 1907 წლის ფიონგიანგის დიდი აღორძინების მოძრაობის სახელით ცნობილი მოვლენა. თონგდოგის პრაქტიკაც სათავეს აღორძნების შეხვედრებიდან, მეოცე საუკუნის დასაწყისიდან იღებს. ბიბლიის კოლექტიური შესწავლა აღორძინების შეხვედრებსა და კორეულ ადრეულ ეკლესიებში მნიშვნელოვანი მახასიათებელი იყო. დიდი აღორძინების შეხვედრებზე, როგორც ბიბლიის ხმამაღლა კითხვა, ისე მისი მოსმენა კორეული ქრისტიანობისთვის მნიშვნელოვან პრაქტიკად ჩამოყალიბდა. მისიონერების მოსაზრებით ბიბლიის კითხვის მსგავსი პრაქტიკა, ქრისტიან მორწმუნეებში ჩადენილი ცოდვების მონანიების სურვილს იწვევდა[43]. ფართო წარმოდგენით, ბიბლიის საჯარო საზოგადოებრივ გარემოში კითხვის ქრისტიანული რიტუალი მჭიდროდ არის დაკავშირებული კორეაში გავრცელებულ სხვა რელიგიებთან. მაგალითად, კორეული ბუდჰიზმი და კონფუციელობა ტრადიციად მიიჩნევდა ამ რელიგიებისთვის დამახასიათებელი წმინდა ტექსტების საზოგადოებაში კითხვას. უფრო კონკრეტულად, Maha Prajna Paramita Hrdaya Sutra (반야심경) ან Vajracchedika Prajna Paramita Sutra (금강경) სუტრის კითხვა კორეულ ბიდჰისტურ ტრადიციაში პოპულარულ რელიგიურ პრაქტიკად ითვლებოდა. ასევე Thousand Character Classic (천자문) ან the Early Learning (소학) ნაწარმოებების ხმამაღლა კითხვა კუნფუციურ ტრადიციაში მნიშვნელოვანი პედაგოგიური პრაქტიკა იყო. შესაბამისად, საზოგადოებაში ბიბლიის ხმამაღალი კითხვის პრაქტიკის ისტორიული წარმოშობისა და რელიგიური ფონის მოკლე მიმოხილვით, თონგდოგის, როგორც ახლად აღმოცენებული რელიგიური პრაქტიკის, გააზრება შედარებით მარტივი ხდება.

ბიბლიის შესწავლის ქრისტიანული რიტუალის გავლენა გასცდა მხოლოდ რიტუალურ სფეროს და ბიბლიის გააზრების ჰოლისტურ მიდგომას დაედო საფუძვლად. დასაწყისისთვის, წმინდა წერილების საჯარო კითხვა ხორციელდებოდა აღორძინების შეხვედრების დროს, როგორც ქრისტიანული რიტუალის ნაწილი. შედეგად წმინდა წერილების კითხვის კოლექტიური მეთოდი ბიბლიის შესწავლის უმნიშვნელოვანესი ნაწილი გახდა. ლიტურგიული გარემოების გარდა, თონგდოგი აღიარებულია ბიბლიის გააზრების ჰოლისტურ მიდგომად განსაკუთრებით ინდივიდუალურ დონეზე. თონგდოგის პრაქტიკა მჭიდროდ არის დაკავშირებული კორეული კულტურის მრავალსაუკუნოვან ტრადიციებთან.

თონგდოგის გარდა, კორეული ქრისტიანობის მნიშვნელოვანი მახასიათებელია ბიბლიის არტისტული გზით შესრულება. კორეაში გავრცელებული ქრისტიანობაში აღინიშნება საღვთო წერილების სიმღერით გამოხატვის პრაქტიკა. განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ე.წ ფანსორის (კორ. 판소리) აღნიშვნა. ფანსორი არის კორეული ტრადიციული სიმღერის მეთოდი. ფანსორის საშუალებით, ბიბლიის კორეული მუსიკალური შესრულების მკაფიო მახასიათებლები გამოიყოფა. სიტყვა ფან (კორ. 판) აღნიშნავს ადგილს, ხოლო სიტყვა სორი (კორ. 소리) ნიშნავს ხმას, ერთიანი მნიშვნელობით ფანსორი საჯარო, ხალხის თავშეყრის ადგილას გამართულ წარმოდგენას აღნიშნავს. ტრადიციულად კორეულ ფანსორის ასრულებენ მომღერალი და მედოლე. მომღერლის შესრულება შედგება ჯანგისგან (კორ. 창, რაც ნიშნავს სიმღერას) ანირისგან (კორ. 아니리, რაც ნიშნავს თხრობას) ან სასოლისგან (კორ. 사설, ასევე ნიშნავს თხრობას) და საბოლოოდ ბალიმისგან (კორ. 발림, ნიშნავს ჟესტებს). მედოლის როლი, გარდა დოლზე დარტყმისა, მომღერალთან სიტყვიერი შეძახილებით ინტერაქციას მოიცავს. ფანსორი არის ინტენსიურ რეჟიმში დრამატული გზით ამბის მოყოლა. აუცილებლად უნდა აღვნიშნო, რომ ფანსორი შეიცავს კორეული შამანიზმის მუსიკალურ ელემენტებს. კორეელი შამანები უძღვნიდნენ ზეციურ სულებს სიმღერებს რიტუალის შესრულების დროს, რომელიც ასევე ემსახურებოდა აუდიტორიის გართობას. უფრო მარტივად რომ ვთქვა, კორეელი შამანების წარმოდგენები იყო ის, რაც საფუძვლად დაედო ფანსორის. ფანსორიმ კორეული ტრადიციული მუსიკალური წარმოდგენა შამანიზმიდან სხვა, ახალ რელიგიას მოარგო. ეს ახალი რელიგია კი იყო ქრისტიანობა, რომელიც სწრაფად გაიზარდა კორეულ კულტურაში[44].

ფანსორის კორეულ ქრისტიანობაში გამოჩენის ყველაზე კარგი მაგალითი არის ,,იესოს ისტორიის’’ (კორ. 예수전) სახელით ცნობილი წარმოდგენა. პირველი ადამიანი, რომელიც ამ წარმოდგენას დგამდა იყო პაკ დონგ ჯინი (1916-2003)[45]. ,,იესოს ისტორია’’ არის განსაკუთრებული არა მხოლოდ ქრისტიანული თვალსაზრისით.  იგი მიიჩნევა ნოვატორულ ნამუშევრად კორეული ტრადიციული მუსიკის ისტორიაში. 1969 წელს, მაშინ, როდესაც პაკ დონგ ჯინმა დაიწყო ,,იესოს ისტორიის’’ ფანსორის ჩატარება, მისმა ამ წარმოდგენებმა კრიტიკა დაიმსახურა. კრიტიკოსები საკმაოდ ცუდად აფასებდნენ ამ ინოვაციურ წარმოდგენას, რომელიც განასახიერებდა ქრისტიანობის ისტორიას[46]. პირველი ქრისტიანული ფანსორი იყო პროვოკაციული როგორც ფანსორის ექსპერტებისთვის, ისე  კონსერვატორი ქრისტიანებისთვის. ფანსორის ექსპერტები აღნიშვნავდნენ, რომ ,,იესოს ისტორიის’’ ფანსორი არ გამოხატავდა იმ მნიშვნელოვან ასპექტებს, რომელიც კორეულ ტრადიციულ სიმღერაში უნდა ჩანდეს. ეს კი იყო ჰანი (კორ. 한 – ტკივილის კორეული აღწერა), ჯონგი (კორ. 정 – ორმხრივი სიყვარულისა და პატივისცემის კორეული აღწერა) და ჰინგი (კორ. 흥 – აღფრთოვანების კორეული აღწერა). მათი გამოყენება დასავლური რელიგიისთვის მიუღებლად მიაჩნდათ. ქრისტიანი მიმდევრები კი შიშობდნენ, რომ ფანსორით ქრისტიანული არსი შესაძლებელი იყო დამახინჯებულიყო.

,,იესოს ისტორიის’’ ფანსორი გაყოფილი არის ორ ნაწილად: პირველი ნაწილი ეხება იესო ქრისტეს დაბადებას, ხოლო მეორე ნაწილი – მის მიზანს, გარდაცვალებასა და აღდგომას. ფანსორის პირველი ნაწილი ეფუძნება მათესა და ლუკას სახარებას, ხოლო მეორე ნაწილი – ახალი აღქმის ოთხივე კანონიკურ სახარებას[47]. თუმცა უფრო საგულდაგულო გამოკვლევის შემდეგ, აღმოჩნდა, რომ ,,იესოს ისტორიის’’ ფანსორი არის კორეული კონტექსტური თეოლოგიის სუბპროდუქტი. მიუხედავად იმისა, რომ ფანსორი იწყება იესოს დაბადებით, უნდა აღინიშნოს, რომ იესოს დაბადება წარმოჩენილია უფრო მასშტაბური კონტექსტით – იესოს აზიურ კონტექსტში დაბადებით. აზიაში ღმერთებისა თუ ღვთაებების დაბადების პროცესი მკვეთრად განსხვავდება ბეთლემში დაბადებული იესოს ისტორიისგან, რის გამოც იესოს დაბადების იდეა ფანსორიში განსხვავებულად არის წარმოჩენილი. ძველ აზიაში მეფეთა და ღვთაებათა დაბადების ისტორიები ყოველთვის ყველაზე მეტად პომპეზურია, ამის საპირწონედ, იესო ქრისტეს დაბადება ასახულია, როგორც ზეციდან დედამიწაზე მაცხოვრის თავმდაბალი დაბადების ისტორია. ,,იესოს ისტორიის’’ ფანსორი აღწერს მაცხოვრის დაბადების ისტორიას აზიური კულტურის ფონზე, რასაც ზემოთ აღნიშნული კრიტიკა მოჰყვა.

ამ თემაზე სონგის[48] მიერ ჩატარებული კვლევა აჩვენებს, რომ კრიტიკოსების, რომლებიც ფანსორისა და ქრისტიანული ისტორიის შეუთავსებლობაზე ამახვილებდნენ ყურადღებას, უკმაყოფილება უსაფუძვლო იყო. კორეულმა ტრადიციულმა მუსიკალურმა ნაწარმოებმა შეძლო და ეს ისტორია თავის თავზე ისე მოირგო, რომ თითოეული მახასიათებელი ნათლად წამოაჩინა. უპირველეს ყოვლისა, იოსებისა და მარიამის მოგზაურობა მათი ღარიბული ცხოვრების ისტორიას აჩვენებდა. მონოლოგი ქრისტეს დაბადებამდე მიუთითებს სასოწარკვეთაზე, რომელიც ზემოთხსენებული ანირის ფორმით არის გადმოცემული. ამას გარდა, ფანსორის მეორე ნაწილი, რომელშიც იესოს ცხოვრება, გარდაცვალება და აღდგომა გამოიხატებოდა, მიიჩნევენ, რომ კარგად გადმოსცემდა კორეელებისთვის ასე საყვარელ ჰანს, რომელიც მწუხარების დიდ ემოციას იწვევდა კორეელ აუდიტორიაში. მეტიც, ჯონგი გამოხატულია იესოსთვის მიმდევრების მიერ ზურგის შექცევით. შესაბამისად,  ,,იესოს ისტორიის’’ ფანსორი გამოხატავს ისეთ ტრადიციულ კორეულ ემოციებს, როგორიცაა ჰანი და ჯონგი და ამავდროულად გადმოსცემს ქრისტიანული წმინდა წიგნის, ბიბლიის უმნიშვნელოვანეს ეპიზოდებს.

კორეული კულტურული ფონისა და ემოცების გარდა, ,,იესოს ისტორიის’’ ფანსორი მოიცავს კორეის სოციალურ და პოლიტიკურ კონტექსტს იაპონიის ოკუპაციის პერიოდში (1910-1945). იგი ასევე არსებითად ეხება მინჯუნგის არსსაც, რომელიც კორეულ კოტექსტში არის სოციალური, კულტურული და ეკონომიკური გაუცხოება ბიუროკრატიისგან. როდესაც ,,იესოს ფანსორი’’ განხილულია მინჯუნგის თეოლოგიის პერსპექტივიდან, ,,იესოს ისტორიის’’ ფანსორიში წამოჭრილია დამოუკიდებლობის მოპოვებასთან დაკავშირებული საკითხები. მინჯუნგის თეოლოგიის გადმოსახედიდან მესია არის ის, ვინც ათავისუფლებს ღარიბ, ჩაგრულ ხალხს, როგორც ეკონომიკურად ისე პოლიტიკურად. ანალოგიურად, მწყემსებს შორის ხანგრძლივი საუბარი დაბადების მონათხრობში ხაზს უსვამს მათ მაცხოვრის მრავალწლიან მოლოდინს იმპერიების ბატონომის ქვეშ მყოფი ზეწოლისგან გათავისუფლების მიზნით. ამგვარად, თუ ,,იესოს ისტორია’’ განხილული იქნება მინჯუნგის თეოლოგიის პერსპექტივიდან მწვავე რეპრესიებზე აქცენტირება და მომავლის იმედის ხაზგასმა არის იესოს მოთხრობის ფანსორის განმათავისუფლებელი მისია.

2.3 კორეული ბიბლიის თარგმანები

როგორც კორეაში ქრისტიანობის გავრცელების ისტორიის განხილვისას აღვნიშნე, ჯონ როსს კორეული ქრისტიანობის დაარსებაში დიდი წვლილი მიუძღვის. იგი პირველად 1872 წელს ჩინეთში ჩავიდა მისიონერული საქმიანობის საფიძველზე და 1876 წელს გაიგზავნა მანჯურიაში. მანჯურიაში საქმიანობისას, ჯონ როსმა გადაწყვიტა კორეაშიც ემოგზაურა და მისიონერობა კორეის ნახევარკუნძულზე გაეგრძელებინა[49]. მან 1878 წელს, კორეელი მასწავლებლის გარდა, შეიძინა ორი  კორეელი ასისტენტი – ძმები სო სანგრიული და სო სანგი. ისინი როსს დაეხმარნენ ეთარგმა იოანესა და ლუკას სახარებები, ხოლო მომავალში 1884 წელს დააარსეს პირველი პროტესტანტული ეკლესია ჰვანგჰეს პროვინციაში[50]. 1882 წელს ჯონ როსმა დაასრულა ზემოთ ხსენებული ლუკას და იოანეს სახარებების კორეული თარგმანი და გამოსცა. თითოეული სახარება გამოიცა სამი ათასიანი ტირაჟით. 1886 წლის ბოლოსთვის კი როსმა საბოლოოდ დაასრულა ახალი აღთქმის თარგმნა და გამოცსცა კორეული ახალი აღთქმის ხუთი ათასიანი ტირაჟი.

სანამ ჯონ როსი აქტიურად იყო ჩართული ბიბლიის თარგმნაში, იაპონიაში გაგზავნილი კორეული დიპლომატიური გუნდის წევრი სუჯონგ იმი მოექცა ქრისტიანობაზე იაპონიაში. მან იაპონიაში თარგმნა ახალი აღთქმიდან ოთხი სახარება და ,,საქმე წმინდათა მოციქულთა’’ ჩინურ ენაზე და დაურთო მას კორეულ ენაზე განმარტებები. თარგმანის 1000 ტირაჟი გამოიცემოდა 1883 წლიდან 1884 წლამდე. 1884 წლისთვის მან ასევე დაასრულა მარკოზის სახარების ჩინურ-კორეული ენის თარგმანთა მიქსი, რომელიც ექვსი ათასიანი ტირაჟით გამოიცა და მოხვდა კორეის ნახევარკუნძულზეც. მარკოზის სახარების ისეული თარგმანი ფართოდ გავრცელდა სეულსა და ზოგადად სამხრეთ კორეის ტერიტორიაზე (განსაკუთრებით ბუსანსა და დეგუში) და აქტიურად გამოიყენებოდა 1887 წლამდე. კორეული ბიბლიის ის თარგმანმა საკმაოდ მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა კორეული ქრისტიანი ერთობის ჩამოყალიბებაში არა მხოლოდ ტოკიოში, არამედ კორეაშიც და ამერიკული პროტესტანტული ეკლესიები შთააგონა გაეგზავნა მისიონერები კორეაში[51].

ამერიკელმა მისიონერებმა აქტიურად დაიწყეს კორეაში ჩამოსვლა 1884 წლიდან და კორეაში მისიონერული საქმიანობის დომინანტური მამოძრავებელი ძალა გახდნენ. 1893 წელს ამერიკელმა მისიონერებმა ჩამოაყალიბეს საკუთარი მისიის პოლიტიკა, რომელიც ეფუძნებოდა ნევიუსის[52] გეგმას. აღნიშნული გეგმა კონცენტრირდა ძირითადად სოციალურად ქვედა კლასებსა და ქალებზე, რომლებიც საგანმანათლებლო პროცესიდან ჩამოშორებული იყვნენ და არ ჰქონდათ შესაძლებლობა ეკითხათ კონფუციელ კლასიკოსთა ნაწარმოებები ჩინურ ენაზე, თუმცა იცოდნენ კორეული ანბანი, რომელიც მე-15 საუკუნეში სეჯონგ დიდის მიერ შეიქმნა. სწორედ ამიტომ მისიონერებმა გადაწყვიტეს, ეთარგმნათ ბიბლია კორეულ ანბანზე – ჰანგილზე, რომლის საფუძველზეც, დაბალმა მასებმა შეძლეს საღვთო წერილებს გაცნობოდნენ. მისიონერებმა 1887 წელს დაარსეს ბიბლიის მთარგმნელობითი ასოციაცია, რომელსაც დაარქვეს ,,კორეის ბიბლიის მუდმივი კომისია’’ (PBCK)[53]. კორეის ტერიტორიაზე ჩამოყალიბებულმა მთარგმნელობითმა ორგანიზაციებმა კორეელ საზოგადოებაში ხელი შეუწყო ბიბლიის კორეული თარგმნის პოპულარიზაციას. ჩამოყალიბდა და ადაპტირდა მრავალი ქრისტიანული ტერმინი, რომელსაც მოეძებნა კორეული შესატყვისები. მათ შორის ჰანანიმიც, როგორც ღმერთის აღმნიშნელი სიტყვა.

ბიბლიას დიდი გავლენა აქვს კორეის თანამედროვე ისტორიაში, რამაც დიდად იმოქმედა კორეელი ქრისტიანების ცხოვრებაზე და მათ მისიებზე. როგორც აღვნიშნე, კორეელი საზოგადოება კონფუციელობის გავლენის ქვეშ საკმაოდ დიდი ხნის განმავლობაში იყო მოქცეული, რამაც ეს რელიგიური მიმდინარეობა აქცია იდეოლოგიად როგორც ხელისუფლებისთვის, ისე თითქმის მთელი კორეელი ხალხისთვის. კონფუციელობის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი იდეა იყო წიგნების პატივისცემა, რომელიც შეიძლება ამოსავალ იდეად დაედოს ბიბლიის მნიშვნელობის შემოტანას კორეელ საზოგადოებაში. აზიური შეხედულებით ,,წმინდა’’ წიგნებს ადამიანი უნდა მოპყრობოდა პატივისცემით და გამოეყენებინა განათლების მისაღებად. ჯე სუნ ჩანგი აღნიშნავს, რომ აღმოსავლური გაგებით, ადამიანები წმინდა წიგნს კითხულობენ, იმახსოვრებენ და განიხილავენ იდეებს, რათა გაეცნონ სათნოებისა და ცხოვრების იდეებს[54].

წმინდა წიგნის მსგავსმა აღქმამ დაბალ სოციალურ კლასებში ბიბლიის შემოღებასა და პროტესტენტულ მისიებს გაუხსნა კარი. კორეულ ქრისტიანულ ტერმინოლოგიაში დამკვიდრებული არის ტერმინი საგიონგჰვე[55], რომელიც გულისხმობს ბიბლიის შემსწავლელ კლასს. მისიის დასაწყისში, კორეელი ქრისტიანები იკრიბებოდნენ  საგიონგჰვესთვის, იმისათვის, რომ იესოს ,,შეხვედროდნენ’’, ბიბლიის საშუალებით მარადიული სიცოცხლე მოეპოვებინათ და  იესოს სწავლებები შეეცნოთ, რათა შემდგომ ესწავლებინათ სხვებისთვისაც. ადრეულმა კორეელმა ქრისტიანებმა ბიბლია შეიმეცნეს სწორედ საგიონგჰვეს საშუალებით, რომელმაც შთააგონა, ეცხოვრად საღმრთო და ღვთისმოსავი ცხოვრებით.

საგიონგჰვე იყო 1903 წლის ვონსანისა და 1907 წლის ფიონგიანგის აღორძინების ერთ-ერთი საფუძველი. ასევე, ხელი შეუწყო ეკლესიის უწყვეტ ზრდას, იაპონიის იმპერიალიზმის პერიოდშიც.

საგიონგჰვეს ტრადიციამ ძალა დაკარგა იაპონიის კოლონიზაციისას რთული ისტორიული ვითარების გამო და დამოუკიდლობის შემდგომ, ეკლესიის უწყვეტი დაყოფა-დანაწევრების გამო, საბოლოოდ განადგურდა სამხედრო დიქტატურის დროს. 1980-იანი წლებში ეკლესიები ფოკუსირდნენ თაყვანისცემაზე, რამაც ეკლესიები მიიყვანა იქამდე, რომ მიიღეს რელიგიაზე ორიენტირებული ცხოვრება, ნაცვლად ბიბლიაზე ორიენტირებული ცხოვრებისა.

საბოლოოდ, ბიბლიამ შეძლო კორეელი ხალხის ტრანფორმაცია და მოდერნიზაციის პროცესზეც იქონია გავლენა. კორეაში ქრისტიანული მისიონერების შემოსვლამდე განათლების დონე საკმაოდ დაბალი იყო. ეს გამოწვეული იყო იმით, რომ კონფუციური მიდგომებიდან გამომდინარე, განათლება შეეძლო მიეღო მხოლოდ მაღალი სოციალური კლასის წარმომადგენლებს და ისიც მხოლოდ ჩინურ ენაზე. ჩინურ ენასა და იეროგლიფები კი კორეის მოსახლეობის დიდმა ნაწილმა არ იცოდა. კორეაში ქრისტიანმა მისიონერებმა დაარსეს პირველი სკოლები. ქრისტიანი მისიონერების მიერ დაარსებულ სასწავლო დაწესებულებებში კორეელ ერს შეეძლო განათლების სისტემატური მიღება, რაც განსხვავდებოდა კორეაში უკვე არსებული განათლების სისტემისგან. ქრისტიანი მისიონერები იყვნენ პირველნი, ვინც გადაწყვიტა კორეული ანბანის, ჰანგილის პოპულარიზაცია და ლიტერატურის სწორედ ჰანგილზე თარგნა. აქედან გამომდინარე, დღესდღეობითაც კორეაში ბიბლია უფრო მეტია, ვიდრე წმინდა წიგნი. ბიბლია ახლებურად ხედავს სამყაროს, ადამიანის ცხოვრებას და მის მნიშვნელობას. როდესაც ასეთი წიგნი გამოიცა ენაზე, რომლის სწავლა და კითხვა მარტივი იყო, კორეელ ხალხს ფუნდამენტური ცვლილებებიც მოუტანა. კორეულმა ბიბლიამ პრაქტიკულად  გაუნათლებელ საზოგადოებას ერუდიციის მიღების შანსი მისცა, ეს კი აუცილებელი ნაბიჯი იყო მოდერნიზაციისთვის. ბიბლიის კითხვამ საფუძველი ჩაუყარა კორეული ლიტერატურის განვითარებას,  სალაპარაკო და წერითი ენის გაერთიანებასა და ხელი შეუწყო ეროვნული იდენტობის გამოღვიძებას იაპონიის ზეწოლის ქვეშ.

თავი III: მინჯუნგის თეოლოგია

ამ თავში მიმოვიხილავ კორეაში მე-20 საუკუნეში ჩამოყალიბებული თეოლოგიის ისტორიასა და მის მნიშვნელობას კორეელი ქრისტიანების მიერ სოციალური სამართლიანობის დამყარებაში.

3.1 მინჯუნგის თეოლოგია

1887 წელს პირველი კორეული ქრისტიანული ეკლესიის დაარსებიდან ქრისტიანობა კორეის ნახევარკუნძულზე სწრაფად გაიზარდა. თუმცა გასული საუკუნის კორეის ქრისტიანული ეკლესიის სწრაფი ზრდა გამოწვეული იყო პოლიტიკური, სოციალური, ეკონომიკური და რელიგიური კონფლიქტებით. შედეგად, კორეული ქრისტიანული ეკლესია გაიზარდა, როგორც ძლიერი, ლოცვაზე ორიენტირებული და მართლმორწმუნე ორგანიზაცია. მიუხედავად კორეული ეკლესიის სწრაფი ზრდისა, უნდა აღვნიშნო, რომ ქრისტიანული ეკლესიები კორეაში დიდი გამოწვევის წინაშე დადგნენ, რაც უკავშირდებოდა იაპონიისგან განმათავისუფლებელ მოძრაობებსა და მოდერნიზაციის სწრაფ ტემპს. ეს კი კორეის ომის (1950-1953) თანმდევი პროცესი იყო. მსგავსი პროცესების გამო, კორეულ ქრისტიანულ ეკლესიას არ ჰქონდა დრო მშვიდად განვითარებულიყო, ვინაიდან ქვეყანაში მოქმედი პროცესებისთვის უნდა აება ფეხი.

1970-იან წლებში კორეის ეკონომიკა სწრაფად განვითარდა პრეზიდენტ პარკ ჯონგჰის მმართველობის პერიოდიში. თუმცა პრეზიდენტ პარკის სამხედრო დიქტატურის გამო  კორეელი ერი ძლიერ განიცდიდა პოლიტიკურ ზეწოლას. სწორედ ამ პერიოდში ჩამოყალიბდა ,,მინჯუნგის თეოლოგია’’ ლიბერალი კორეელი თეოლოგების მიერ, რომლებიც ღრმად იყვნენ შეშფოთებულნი კავშირით თანამედროვე ქრისტიანობასა და კორეის მწვავე სოციალურ-პოლიტიკურ პრობლემებს შორის[56]. მიუხედავად იმისა, რომ კორეული მინჯუნგის თეოლოგია არ არის ზუსტად იგივე, რაც გათავისუფლების თეოლოგია[57] ლათინურ ამერიკაში, იგი შეიძლება ჩაითვალოს გათავისუფლების თეოლოგიის კორეულ ვერსიად.

მინჯუნგის თეოლოგიაზე საუბრისას, აუცილებელია ტერმინოლოგიის განმარტებით დავიწყო. მინჯუნგი პირდაპირი მნიშვნელობით ნიშნავს ხალხის მასას ან უბრალოდ ხალხს. კორეული სიტყვა მინჯუნგი არის ორი მარცვლის კომბინაცია, მინ ნიშნავს ხალხს, ხოლო ჯუნგ – მასას[58].

მინჯუნგის თეოლოგიაში მკაცრი კონოტაცია აქვს უბრალო ხალხს, როგორც განსხვავებულებს მმართველი ფენისა და ბურჟუაზიისგან. ამ განსხვავების საფუძველზე, მინჯუნგის თეოლოგები მინჯუნგს გამოარჩევენ, როგორც ღარიბ, ჩაგრულ და დევნილ ხალხს. უფრო კონკრეტულად, ტერმინი აღნიშნავს სოციალურად გაუცხოებულ, დაბალ სოციალურ კლასს, რომელსაც ერუდიცია აკლია და განიცდის ეკონომიკურ და პოლიტიკურ ზეწოლას. ტერმინი მინჯუნგი არ უნდა იყოს გაგებული, როგორც მარქსიზმის პროლეტარიატი. მინჯუნგი არის კორეისთვის განმათავისუფლებელი თეოლოგია, რომელიც გაგებულ უნდა იქნას დინამიურად ისტორიულ-სოციალურ კონტექსტში. მინჯუნგის თეოლოგისთვის თეოლოგია არის ადამიანის ისტორიის ინტერპრეტაცია ქრისტიანულ რელიგიურ ჭრილში. შესაბამისად, თეოლოგია მოიცავს როგორც ადამიანურ, ისე ღვთაებრივ ისტორიებს.

ზოგადად, ძალაუფლების მქონე ადამიანების ისტორია კარგად არის დაფიქსირებული ომებისა და სხვა ისტორიულ დოკუმენტებში. მინჯუნგის თეოლოგია კი ეხება უბრალო ადამიანების ტანჯვისა და გასაჭირის ისტორიას კულტურული, ისტორიული და რელიგიური ტრადიციების ჭრილში.

როგორც აღვნიშნე, მინჯუნგის თეოლოგიის მნიშვნელოვანი საკითხი არის ხალხი. მინჯუგის თეოლოგების აზრით, სწორედ მინჯუნგი ქმნის რეალურ ფასეულობებს ცხოვრებაში და ამგვარად, ისინი არიან ისტორიის ნამდვილი საგანი. ისინი არიან ექსპლუატირებულნი და დაპირისპირებულნი მმართველ კლასს, რომელიც ჩაგრავს და შეურაცჰყოფს სუსტებს.

იმის გასაგებად, თუ როგორ უკავშირდება მინჯუნგისა და ქრისტიანობის ისტორიები ერთმანეთს, პროცესი უნდა გადაიხედოს ისტორიულად. რამდენიმე საკითხი უნდა აღინიშნოს ქრისტიანობის გავლენის შესახებ, 1884 წელს კორეაში პირველი პროტესტანტი მისიონერის  ჩამოსვლის შემდეგ. უპირველესი და მათ შორის ყველაზე მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილება იყო ბიბლიის თარგმნა კორეულ ენაზე და არა ჩინურზე, რომელიც ლიტერატურული კლასების ენა იყო და რომელსაც ანიჭებდნენ უპირატესობას კათოლიკეები. როგორც წინა თავში აღვნიშნე, ჰანგილის გამოყენება იყო მშრომელთა და გლეხთა ევანგელიზაციისკენ მიმართული გაცნობიერებული სტრატეგია.

კორეაში ქრისტიანობის გავრცელება და ნაციონალიზმის ზრდა იყო ორი პარალელური მოვლენა, რომელთა განვითარების ისტორია ერთმანეთთან მჭირდო კავშირშია. რელიგიური მისიონერული სტრატეგიის ერთ-ერთი მიმართულება იყო სკოლების დაარსება. ქრისტიანების ხელმძღვანელობით ეროვნულ და რევოლუციურ მოძრაობებსაც ჩაეყარა საფუძველი. ცხადია, აჯანყებებსა და რევოლუციურ მოძრაობებში მხოლოდ ქრისტიანები არ მონაწილეობდნენ, მაგრამ ქრისტიანობამ კორეაში გავლენა იქონია არაქრისტიან კორეელ აქტივისტების შეხედულებებზე და შთააგონა ისინიც. ქრისტიანი მისიონერების გეგმა და განზრახვა არასდროს ყოფილა სახარების ქადაგების პოლიტიზაცია, რომელიც კორეულ საზოგადოებაში უნებლიეთ მოხდა. მათ აქტიური ნაბიჯები გადადგეს, იმისათვის, რომ ქრისტიანული მესიჯები დეპოლიტიზირებული ყოფილიყო. ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი მოვლენაა, სწორედ 1907 წლის დიდი გამოღვიძება. თავდაპირველად, გარკვეული პერიოდის განმავლობაში ამ სტრატეგიამ გაამართლა, თუმცა დაახლოებით 1970 წლიდან ურბანულ-ინდუსტრიულმა პროცესებმა ეკლესიები უფრო მეტად ჩართო მუშათა ცხოვრებასა და მათ ტანჯვა-გასაჭირში ისე, რომ შინაგან, პირად ტრანსფორმაციაზე ზრუნვა იქნა უგულებელყოფილი, შედეგად, კი ქრისტიანულმა იდეებმა პოლიტიკური ხასიათი მიიღო.

მეოცე საუკუნეში მინჯუნგის თეოლოგიის გაჩენა დაკავშირებულია ქრისტიანების ურბანულ-სამრეწველო მისიებში მონაწილეობასთან. მინჯუნგის თეოლოგებს მზა თეოლოგია არ მიუღიათ და არ მოურგიათ პირდაპირ საზოგადოებაზე, არამედ საკმაოდ ბევრი იმუშავეს, რომ ქრისტიანული რწმენის ინტერპრეტაციით კორეელი საზოგადოების გასაჭირის შესაბამისი იდეები ეპოვათ.

მინჯუნგის თეოლოგიის დამფუძნებლებზე დიდი გავლენა მოახდინეს გარკვეულმა ცნობილმა ქრისტიანმა თეოლოგებმა მსოფლიოში[59].

უპირველეს ყოვლისა მინჯუნგის თეოლოგებზე დიდი გავლენა მოახდინა ვირგენ მოლტმანმა, რომელიც არის ტიუბინგენის პროტესტანტი თეოლოგი. მას ესმოდა ტრინიტიანიზმი ,,ღმერთის ისტორიის’’ მნიშვნელობით, რომელიც ქრისტესთან და ადამიანთან არის დაკავშირებული და არა, როგორც აბსტრაქტული მეტაფიზიკური სიმბოლო, რომელსაც არანაირი კავშირი არ აქვს გამოცდილებასთან და პრაქტიკასთან. მოლტმანის იდეებმა შთააგონა მინჯუნგის თეოლოგები ისტორიული ღმერთის, ესქატოლოგიური გამაერთიანებელი ღმერთისა და განმათავისუფლებელი ღმერთის სურათი შეექმნათ.

მინჯუნგის თეოლოგებმა ასევე მიიღეს გერმანელი ვოლფარტ პანენბერგის მიერ შემოთავაზებული ისტორიის თეოლოგია. პანენბერგის მიხედვით, ღმერთის გამოცხადება არ შეიძლება შემოიფარგლოს მხოლოდ ბიბლიით, არამედ უნდა შეიცავდეს სეკულარულ ისტორიას მისი ისტორიის ცენტრად. ზემოთ ხსენებული თეოლოგების გარდა, განმათავისუფლებელმა თეოლოგიამ ლათინურ ამერიკაში და ეკუმენურმა თეოლოგიამ (WCC) გავლენა იქონია მინჯუნგის თეოლოგებზე. განმათავისუფლებელი თეოლოგების თანახმად, სამყარო ღვთის საჩუქარი და ადამიანის შრომით შექმნილი შედეგია. სოციალურ-პოლიტიკური გათავისუფლება არის ადამიანის მიღწევა და იდეალური სამყაროს მანიფესტაცია. ამ კონტექსტმა, მიზნებმა და ჰერმენევტიკამ კი იმოქმედა მინჯუნგის თეოლოგიის ფორმულირებაზე. WCC 1961 წლის მესამე კონფერენციაზე, რომელიც გაიმართა დელის მეტროპოლიაში, განიხილეს თემა ,,Salvation Today’’. თამა ,,Salvation Today’’ ფილიპ პოტერმა[60] განმარტა, როგორც პიროვენული და სოციალური გათავისუფლება ყველაფრისგან, რამაც ადამიანს ხელი შეუშალა ჭეშმარიტი არსებობით თავი დაემკვიდრებინა სამართალსა და საზოგადოებაში[61]. ამ კონფერენციამ შთააგონა კორეელი ლიბერალი თეოლოგები, ჩართულიყვნენ კორეის სოციალურ-ეკონომიკურ-პოლიტიკურ დაპირისპირებებში. მინჯუნგის თეოლოგები მათი თეოლოგიისთვის იყენებენ მინჯუნგის სოციალურ-ეკონომიკურ-პოლიტიკურ მოვლენებს ბიბლიაში, ეკლესიისა და კორეის ისტორიაში[62].

3.2 მინჯუნგის თეოლოგიის ბიბლიური საფუძველი

ტრადიციული ქრისტიანული თეოლოგია ბიბლიაზე დაფუძნებული თეოლოგიაა. კორეის შემთხვევაში ეს ყველაფერი ოდნავ სახეცვლილია. მიუხედავად იმისა, რომ მინჯუნგის თეოლოგია გამომდინარეობს ბიბლიიდან, ძნელად თუ შეიძლება მას ეწოდოს ბიბლიური. თუმცა მისი დამოკიდებულება ბიბლიასთან უტყუარია და ბიბლია მისი შეუცვლელი პირველწყაროა[63]. კორეელ ქრისტიანებს მიაჩნიათ, რომ ბიბლიის ისტორია, სიმბოლიზმი და პარალელები მათ უფრო პირდაპირ ეხება, ვიდრე მისიონერების აბსტრაქტული დოქტრინები. ომებსა და დაპირისპირებებში, რომელიც კორეის ისტორიის განუყოფელი ნაწილია, კორეელებმა სწორედ ქრისტიანობაში ჰპოვეს იმედი ბედნიერი მომავლისა, ხოლო ბიბლიაში საკუთარი გამოცდილების პარალელები აღმოაჩინეს.

მინჯუნგის თეოლოგია მოიხსენიებს ბიბლიას, როგორც ჩაგრული ხალხის გამოცდილებისა და ისტორიის შესახებ ფუნდამენტურ ნაშრომს. მინჯუნგის თეოლოგიაში, ბიბლია გახდა არა რელიგიური ნაწარმოები, არამედ სოცუალურ-ეკონომიკური ისტორია. მინჯუნგის თეოლოგია ისტორიასა და კულტურულ გამოცდილებას საუკეთესო წყაროდ მიიჩნევს, ამგვარად ამ თეოლოგიისთვის ბიბლია არის ჩაგრული ხალხის გამოცდილების ისტორიული ჩანაწერი. მინჯუნგის თეოლოგიისათვის ბიბლიაში ყველაზე მნიშვნელოვანი მოვლენები არის ეგვიპტიდან გამოსვლა, ქრისტეს ჯვარცმა და მკვდრეთით აღდგომა.

მინჯუნგის თეოლოგიის ამოსავალი ისტორია არის ექსოდუსი[64]. ამ თეოლოგიის გადმოსახედიდან ექსოდუსი არის უმნიშვნელოვანესი მოვლენა და იგი ბიბლიის ერთ-ერთი საფუძველია[65]. მეცნიერების აზრით[66], მინჯუნის თეოლოგების მსგავსი მიდგომა გასაგებია, ვინაიდან ბიბლია აღიარებს ღმერთს, რომელიც ავლენს ღვთიურ ნებელობას და მას სხვადასხვა ისტორიულ კონტექსტში გამოავლენს. ღმერთის მონაწილეობას ძველ აღთქმაში ყველაზე კარგად ებრაელების გამოსვლა აღწერს.

ებრაელთა ეგვიპტიდან გამოსვლის გარდა, მინჯუნგის თეოლოგიისთვის ასევე მნიშვნელოვანია მიქა და ამოს წინასწარმეტყველის წიგნები ძველი აღთქმიდან და  ლუკასა და მარკოზის სახარებები ახალი აღთქმიდან.  ნამ-დონგ სუჰი, მინჯუნგის თეოლოგიის სულისჩამდგმელი, ამტკიცებს, რომ ებრაელი ხალხის ეგვიპტეში მონობადან გამოსვლა არის მინჯუნგის თეოლოგიის ბიბლიური საფუძველი. მინჯუნგის თეოლოგიის სულისჩამდგმელნი აკრიტიკებენ ტრადიციულ ღვთისმეტყველებას ექსოდუსის სულიერი ინტერპრეტაციისა და მისი ისტორიული, სოციალურ-ეკონომიკური მნიშვნელობის უგულებელყოფის გამო. მინჯუნგის თეოლოგები ფიქრობენ, რომ გამოსვლას აქვს არქეტიპული მნიშვნელობა და სოციალურ-ეკონომიკური მოვლენები აიძულებს ღმერთს ჩაერიოს ისტორიაში, და ასეთი ჩარევა დღესაც ხდება სოციალურ-ეკონომიკურ ასპარეზზე[67]. ამის მსგავსად, მინჯუნგის თეოლოგები ამტკიცებენ, რომ ძველ აღთქმაში იაჰვე არის მინჯუნგის ღმერთი, მინჯუნგი ღმერთის ხალხია და ღმერთის საქმიანობა მიზნად ისახავს მინჯუნგის გათავისუფლებას.

კიმ ჩანგ ნაკი ამბობს, რომ ექსოდუსის მოვლენა გვაჩვენებს, თუ როგორ შეძლეს ებრაელებმა ეგვიპტის ტყვეობიდან თავის დაღწევა, რაც, შესაბამისად, მათ თავისუფლებას გამოხატავს[68]. ამგვარად, კორეელებმა კონფუციანური სისტემიდან თავის დაღწევისა და თავისუფლების ერთ-ერთი საშუალება სწორედ ამ ისტორიაში იპოვეს. მათთვის ის გახდა ერთგვარი იდეალი, რომლისთვისაც დაიწყეს ბრძოლა. მინჯუნგის თეოლოგების მოსაზრებით, მინჯუნგი, ანუ ადამიანები, ის დაბალი სოციალური კლასი, რომელსაც ეს ტერმინი განსაზღვრავს, არიან ცხვოვრების უმნიშვნელოვანესი ღირებულებების წარმომქმნელი ადამიანები. სწორედ, ისინი არიან ისტორიის სუბიექტები. მინჯუნგის თეოლოგია კორეელების იდენტობის განსაზღვრისთვის უმნიშვნელოვანეს წინაპირობად შეიძლება ჩაითვალოს. აგრეთვე მნიშვნელოვანია იმის გათვალისწინებაც, რომ მინჯუნგის თეორია ძალიან ჰგავს პირველი  გათავისუფლების თეოლოგიას, რომელმაც ლათინური ამერიკის ქვეყნებს საკმაოდ დიდი წარმატება მოუტანა. აქვე უნდა აღინიშნოს, ისიც, რომ,  როგორც უშუალოდ ქრისტიანობამ იცვალა სახე და მოერგო კორეულ იდეალებს, ისე იცვალა გათავისუფლების თეოლოგიამაც სახე, აბსოლუტურად მოერგო კორეას და მივიღეთ მინჯუნგის, ანუ ხალხის თეოლოგია.

რა თქმა უნდა, გამოიკვეთა არა მხოლოდ იდეური განსხვავება, არამედ დიფერენციაცია ეკლესიურ შეხედულებაშიც. მინჯუნგის პირველი თეოლოგები [69] აკრიტიკებდნენ კონსტანტინე დიდს, ვინაიდან მიაჩნდათ, რომ, ქრისტიანობის გავრცელებაში მისი უდიდესი დამსახურების მიუხედავად, სწორედ იგი იყო ადამიანი, ვინც ქრისტიანობა აქცია მმართველების რელიგიად[70]. მათი აზრით, კონსტანტინე დიდის შემდეგ ქრისტიანობამ დაკარგა თავისი რევოლუციური ხასიათი და წინააღმდეგობაში მოვიდა ექსოდუსის ისტორიასთან.

იესოს ჯვარცმა და მკვდრეთით აღდგომა არის მინჯუნგის თეოლოგიის კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი ბიბლიური საფუძველი. მინჯუნგის ღვთისმეტყველებს იესოს ჯვარცმა ესმით, როგორც პოლიტიკური მოვლენა, რომელიც გამოწვეულია პოლიტიკური მოტივით. მინჯუნგის თეოლოგები ამტკიცებენ, რომ იესოს ჯვარზე გაკვრის განაჩენი განპირობებული იყო მისი პოლიტიკური აჯანყებით იერუსალიმის მმართველების წინააღმდეგ, რომლებიც ჩაგრავდნენ მინჯუნგს (ხალხს).

მინჯუნგის თეოლოგების მოსაზრებით, იესოს სიკვდილი არის პოლიტიკური მკვლელობა, ხოლო მკვდრეთით აღდგომა გამოხატავს ჰანის[71] სენტიმენტებს[72]. ასევე, მინჯუნგის თეოლოგია აღიარებს აღდგომას, როგორც “სოციალურ-პოლიტიკურ კონცეფციას”, “ახალ საზოგადოებისკენ სწრაფვას” და “მესიანისტურ პოლიტიკას”[73].

კორეული მინჯუნგის მოძრაობების ისტორიის განმარტებისას, ნამ-დონგ სუჰი გამოყოფს  14 ისტორიულ მოვლენას მინჯუნგის მოძრაობების გენეოლოგიად. მინიჯუნგის მოძრაობების ამ გენეალოგიის მიხედვით, სუჰმა აღნიშნა, რომ კორეის ისტორიის ადრეული პერიოდებიდან თანამედროვეობამდე მრავალი ღარიბი და დაჩაგრული ადამიანის გასათავისუფლებლად უამრავი საპროტესტო გამოსვლა გაიმართა. მათგან სუჰი და მინჯუნგის თეოლოგიები, განსაკუთრებით გამოყოფენ სამ მოვლენას. უპირველესად მინჯუნგის თეოლოგები გამოყოფენ 1894 წლის თონგჰაკის რევოლუციას მათი მოძრაობის საფუძვლად. თონგჰაკის რევოლუციაში, დაჩაგრულმა ხალხმა ისტორიისა და საკუთარი ბედის თავად შემქმნებლად და სუბიექტად იდენტიფიცირება მოახდინა[74]. მეორე მოძრაობა, რომელიც მინჯუნგის თეოლოგიაში გამოიყოფა, არის 1919 წლის პირველი მარტის დამოუკიდებლობის მოძრაობა, ხოლო მინჯუნგის თეოლოგებისთვის მესამე მნიშვნელოვანი მოვლენა არის ცხრამეტი აპრილის სტუდენტების რევოლუცია პრეზიდენტ ლის მმართველობისა და მისი  ხელისუფლების წინააღმდეგ. მინჯუნგის თეოლოგები ამ მოძრაობებს განმარტავენ, როგორც მინჯუნგთა ბრძოლას დამოუკიდებლობის მოსაპოვებლად, რომელიც ქრისტიანული მოტივებით იყო სტიმულირებული. სუჰი მიიჩნევს ყველა ასეთ მოძრაობას “მესიანურად”.

მინდა, ასევე შევეხო ღმერთის კონცეფციას მინჯუნგის თეოლოგიაში. მინჯუნგის თეოლოგიაში ღმერთის კონცეფცია არ არის ტრადიციული ქრიტიანული გაგება ღმერთისა, რადგან მინჯუნგის თეოლოგიის მთავარი ინტერესი ისტორიული ადამიანი, მინჯუნგია. მინჯუნგის თეოლოგები ღმერთს აღიქვამენ ისტორიულ ფიგურად, რომელიც მოქმედებს ისტორიაში და არის ადამიანი, ტრადიციული ქრისტიანული დოქტრინალური ონტოლოგიური ღმერთისგან განსხვავებით.

მინჯუნგის თეოლოგიის ობიექტი არის ისტორიული მინჯუნგი, მინჯუნგის ღმერთი არის ღმერთი, რომელიც ცხოვრობს მინჯუნგთან ერთად, იმანენტურია მინჯუნგის შიგნით და უდრის მინჯუნგს, ხალხს. ნამ დონგ სუჰი ამბობს, რომ იესოს თავი გმირად არ გამოუცხადებია, არამედ ზეციდან ჩამოვიდა მინჯუნგში, ხალხში და საკუთარი თავის იდენტიფიცირება მოახდინა მინჯუნგთან. შესაბამისად, ქრისტე არის მინჯუნგი და მინჯუნგი არის მესია[75]. ამიტომ, მინჯუნგის თეოლოგები ფიქრობენ, რომ დღეს თეოლოგიის უმთავრესი მიზანი არის თეოლოგიის ინტერპრეტაცია სოციალურ-ეკონომიკური ისტორიის გათვალისწინებით. რეფორმირებული ჰერმენევტიკის პერსპექტივიდან მინჯუნგის თეოლოგია უარყოფს აბსოლუტურ ღმერთს, როგორც ტრანსცენდენტალურ არსებას.

კორეული ტერმინი ჰანი და მისი იდეა მინჯუნგის თეოლოგიაში ყველაზე დიდი საკითხია. მინჯუნგის თეოლოგების აზრით, ჰანი ერთ–ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ცნებაა. ჰანი არის კორეული სიტყვა, რომელიც შეიძლება განისაზღვროს, როგორც “ღრმა ტანჯვა და მწუხარება”, “დაგროვილი სიმწარე” და “წყენა”. ის ასევე შეიძლება ითარგმნოს, როგორც გადაუჭრელი უკმაყოფილების კოლექტიური განცდა გაუმართლებელი ტანჯვისგან.

მინჯუნგის თეოლოგია განიხილავს მინჯუნგის “ჰანს” და არა მინჯუნგის “ცოდვას”, როგორც მთავარ თემას. მინჯუნგის ღვთისმეტყველებს არ ესმით ცოდვილი, როგორც ადამიანი, რომელმაც შესცოდა ღმერთისა და მისი მოყვასის წინაშე. ცოდვა მხოლოდ ის იარლიყია, რომელსაც მმართველობა აძლევს სუსტსა და მოწინააღმდეგეებს და ე.წ. ცოდვილნი არიან დანაშაულისა და განსაცდელის მსხვერპლნი.

ამრიგად, მინჯუნგის თეოლოგიაში ხსნა მოიპოვება ჰანის პრობლემის გადაჭრის გზით ისეთი საშუალებით, როგორიცაა განთავისუფლება. მინჯუნგის ღვთისმეტყველებაში ცოდვების მონანიება არ არის საჭირო. მინჯუნგის თეოლოგია საუბრობს “საკუთარი ხსნის შემუშავებაზე”, რომლის საგანია მინჯუნგი, ნაცვლად ხსნისა, რომელიც ქრისტეს სისხლს ეყრდნობა[76].

დღესდღეობით მინჯუნგის თეოლოგია არის რელიგიური მისიების ცნობილი თანამედროვე თეოლოგია, რომელიც კორეაში დაიწყო 1970-იან წლებში. მინჯუნგის თეოლოგია თანამედროვე თეოლოგიაა, რომელიც წარმოიშვა ლიბერალ თეოლოგთა ბრძოლის საფუძველზე კორეაში სოციალური და პოლიტიკური სამართლიანობის მისაღწევად. აღნიშნული თეოლოგია იმოწმებს მინჯუნგის ანუ ხალხის სოციალურ-ეკონომიკურ მოვლენებს ბიბლიაში, ეკლესიისა და კორეის ისტორიაში, როგორც მის თეოლოგიურ იდეებს, შემდეგ ახდენს მათ კონტექსტუალიზაციას სინკრეტიზმის, ჰუმანიზაციისა და სეკულარიზაციის გზით და განსაზღვრავს ყველა სოციალურ ქმედებას და რადიკალურ რეფორმას მის მთავარ რელიგიურ მისიად. ამგვარად, მინჯუნგის თეოლოგიის არსებობით კიდევ ერთხელ ესმევა ხაზი კორეაში გავრცელებული ქრისტიანობის უნიკალურობას.

თავი IV: ქრისტიანობა და სხვა რელიგიები

ამ თავში შევეხები კორეაში გავრცელებულ ქრისტიანობასა და მის მიმართებას კორეაში არსებულ სხვა რელიგიებთან, როგორიც არის: ბუდჰიზმი, შამანიზმი და სხვა.

4.1 შამანიზმი და ქრისტიანობა

კორეაში გავრცელებული ქრისტიანობის თავისებურების შესწავლას დავიწყებ კორეული შამანიზმის განხილვით. ვფიქრობ, მნიშვნელოვანია განვიხილო ძველი კორეის ტრადიციული რელიგია, რათა გავიგო რა საფუძვლეზე მოუწია ქრისტიანობას კორეის ნახევარკუნძულზე საკუთარი ფესვების გადგმა. კორეული შამანიზმი მეოთხე საუკუნეში ბუდჰიზმის შემოსვლამდე ერთადერთი რელიგიური მიმდინარეობა იყო კორეელ საზოგადოებაში. კორეის ხალხური რელიგია არის კორეის პოლითეისტური და ანიმისტური ეთნიკური რელიგია, რომელიც სათავეს პრეისტორიული დროიდან იღებს. კორეული შამანიზმი ემსახურება ღმერთების, წინაპრებისა და ბუნების სულების თაყვანისცემას[77]. კორეული შამანიზმი კორეელი ერისთვის ოდითგანვე ითავსებდა როგორც ტრადიციის, ისე რელიგიის როლს. ამგვარად, კორეაში გავრცელებული შამანიზმი არის კორეისთვის ყველაზე ძველი და ცნობილი რელიგიური ძალა, რომელიც დღემდე დომინირებს კორეელი ხალხის რელიგიურ ცხოვრებაში. მუსოკი[78] არის მაგალითი, რომ კორეული შამანიზმი ფუნქციონირებს, როგორც ხალხური ტრადიციის ნაწილი, რომელმაც საფუძველი ჩაუყარა კორეულ კულტურას[79]. მიუხედავად ამისა, კორეულმა შამანიზმმა, ბუდჰიზმისა და კონფუციელობის მსგავსად, წერილობითი დოქტრინის არ ქონის გამო, ვერ შეძლო ერის სისტემურად ერუდირება, თუმცა დაიკავა ადგილი კორეელი ხალხის მენტალიტეტში და დღესაც კორეის კულტურის მნიშვნელოვანი ნაწილია. დღემდე, უცხოელი მეცნიერების მიერ კორეული ტრადიციის შესწავლა კორეული შამანიზმის შესწავლით ხდება, როგორც ტრადიციისა ან ფოლკლორის აშკარა ნაწილისა, რომელიც სამუდამოდ დაილექა კორეელი ხალხის იდეოლოგიასა და ფილოსოფიაში და კულტურულ-ანთროპოლოგიური თავისებურებიდან გამომდინარე, გასაქანი მისცა ქრისტიანობის პოპულარიზაციას.

კორეელი ხალხი მუსოკის მნიშვნელობას აღიქვამს მთავარ დოქტრინად, რომლის მეშვეობითაც შეიქმნა და შენარჩუნდა კორეული ტრადიციული კულტურა. ეს ყველაფერი მოხდა ზეპირსიტყვიერებით, ხალხური სიმღერებით, ნახატებით, სამოსითა და მითოლოგიით, რომელშიც გადმოცემულია ისტორია სხვადასხვა ზებუნებრივი არსების შესახებ. მუსოკი შეიქმნა წინაპრების მიერ, რომელიც ზეპირად გადაეცა თაობებს და ის ფაქტი, რომ კორეულ შამანიზმს წერილობითი დოქტრინა არ გააჩნია, სწორედ ზეპირსიტყვიერების შედეგია. ზეპირსიტყვიერებასვე მიეწერება კორეული შამანიზმის ვარიაციული საშუალებებით აღქმაც. კორეული შამანიზმის მთავარი საზრუნავი არ არის მორალური და ეთიკური საკითხები. მეტიც, კორეულ შამანიზმს სჯერა იღბლის, როგორც მთავარი ღირებულების. შესაბამისად, მუსოკში ადამიანები იღბალს მიაწერენ ცხოვრებაში მომხდარ ყველა სასიამოვნო ამბავს[80].

შამანიზმი არ არის მონოთეისტური რელიგია, როგორც ქრისტიანობა ან ისლამი, მას შეუძლია მიიღოს სხვა დოქტრინების პრინციპები. შამანიზმის პოლითეიზმი მუსოკს ხელს არ უშლის სწამდეს და აღიქვამდეს ერთ ღმერთს, რომელიც სხვებზე უფრო მაღლა დგას, მაგრამ უნდა განისაზღვროს ის, რომ შამანიზმში ღმერთის ფიგურა არ არის ქრისტიანობაში იესო ქრისტეს ექვივალენტი. მუსოკში სამყაროს პირველშემოქმედის სახელი არის ,,ჰანანიმი’’. სიტყვა ,,ჰანანიმ’’ ნიშნავს ერთ ან პირველ დიდებულს/უფროსს[81]. კორეული შამანიზმის სხვადასხვა მახასიათებელი, განსაკუთრებით პრაგმატული ხასიათის რწმენა, აითვისა დასავლეთიდან შემოსულმა ქრისტიანობამ, რამაც საშუალება მისცა, ქრისტიანობის ახალი ფორმის წარმოქმნას. ჰანანიმის კონცეფციის, როგორც უზენაესი ღმერთის ცნების მიღება, იყო გადადგმული ერთ-ერთი ნაბიჯი, რომლითაც ,,იმპორტირებული’’ ახალი რელიგიური წარმოდგენა, ქრისტიანობა შეეთავსა კორეულ ხალხურ რელიგიურ ტრადიციას. შემთხვევითი არ იყო, რომ კორეაში შემოსულმა ქრისტიანობამ მიიღო ჰანანიმის კონცეფცია, როგორც ქრისტიანობის უზენაესი ღმერთსა. ტერმინი ჰანანიმი აღნიშნავს კორეის ტრადიციულ რელიგიურ კულტურაში ყველაზე მაღალ ღვთაებას უხსოვარი დროიდან, შესაბამისად, ქრისტიანობის მიერ ამ ტერმინის სესხებას მიზნად ჰქონდა, გარკვეული სენტიმენტების გაჩენით კორეელებს მარტივად მიეღოთ ახალი წრმენა. მსგავსად ქრისტიანული ღმერთის აღქმისა, კორეელებს ჰანანიმი საუკუნეების განმავლობაში ესმოდათ, როგორც ყოვლისშემძლე, რომელიც განაგებდა ამქვეყნიურ ანუ დედამიწისა და იმქვენიურ, ცის საქმეებს, ასევე მის ხელთ იყო ადამიანთა ბედის კონტროლიც. ოდითგანვე კორეელი ერიც, გაჭირვებისას სწორედ ჰანანიმს შესთხოვდნენ გულმოწყალებას და მის ძალას, რათა გადაელახათ უბედურება, რომელიც ადამიანთა შესაძლებლობების მიღმა იყო[82]. ვფიქრობ, კორეაში შემოსული ქრისტიანობისთვის ტერმინი ჰანანიმის, როგორც უზენაესი ღმერთის, მიღება ფუნდამენტალურად მნიშვნელოვანი იყო, კორეის ტრადიციულ რელიგიურ კულტურასთან გადაკვეთის მნიშვნელოვანი წერტილის უზრუნველსაყოფად.

ჰანანიმის ტერმინოლოგიური შესატყვისი, რომელიც ქრისტიანობამ ისესხა, კიდევ უფრო განმტკიცდა კორეული ქრისტიანული ეკლესიების მიერ ძველი და ახალი ჰანანიმის ფუნქციონალური ეკვივალენტობის შენარჩუნებით. განსაკუთრებით პროტესტანტული უკლესია ღაღადებდა ამ იდეას, რომელიც მეტ-ნაკლებად ავითარებდა რწმენას, რომ ქრისტიანობა, როგორც ჰანანიმის ყოვლისშემძლეობის რწმენა, არის რელიგია, რომელიც კეთილდღეობას მოუტანს მის მიმდევრებს. მათ განავითარეს იდეა, რომ ქრისტიანობის ყოვლისშემძლე ღმერთი არის კეთილმოწყალე, რომელიც ძველი ჰანანიმის მსგავსად, ზრუნავს ადამიანთა ყველა მოთხოვნილებებზე. სწორედ ამის გამო, ღმერთი ყველაზე თვალსაჩინოდ დახასიათებული იყო, როგორც მხსნელი/მაცხოვარი, სახე, რომელიც ბიბლიაში არის აქცენტრებული. ბევრი კორეელი ქრისტიანისთვის, ჰანანიმის რწმენის ნიღბის ქვეშ ამოფარებულმა ქრისტიანობამ,  პრაქტიკული სურვილების შესრულებაზე აქცენტირებით გამოხატა მათი ტრადიციული რელიგიის დედაარსი. სახარების ქადაგების მიღება განიხილება მათი სოციალური და მატერიალური მდგომარეობის კეთილდღეობის გაუმჯობესების მნიშვნელოვან ნაწილად. მრავალი კორეელი ქრისტიანი შესაწირის მიზანს საერო კურთხევებს უკავშირებს. შესაწირის სხვადასხვა ტიპი არსებობს, მაგრამ უმეტესობა, თუ არა ყველა, მჭიდრო კავშირშია ღვთის მლოცველის სურვილის ასრულებასთან. კორეაში გავრცელებულ ქრისტიანობაში გამოიყოფა შესაწირის ორი ფორმა. პირველი არის ,,სოვონჰონგმ’’[83] ან ,,სათხოვრის შესაწირი’’, რომელსაც პროტესტანტულ ეკლესიაში რეგულარულად იყენებენ. ეს არის კონვერტში ჩადებული ფული და სურვილების ჩამონათვალი. მსგავსი ფორმით შესაწირი არის ყველაზე უტილიზებული ფორმა შესაწირისა. ,,გამსაჰონგმ’’[84] ან ,,სამადლობელი შესაწირი’’ ასევე ასახავს ქრისტიანული ცხოვრების ამქვეყნიურ კურსს, რადგან, მრავალი კორეელი ქრისტიანი, როგორც კათოლიკე, ისე პროტესტანტი, ფულს სწირავს ეკლესიას, მაშინ, როდესაც იღბალი ეწვევა, მაგალითად, როდესაც უჩნდებათ ბავშვები, ან მათი შვილები მოეწყობიან სკოლებსა და უნივერსიტეტებში, წარმატება სამსახურში და ა.შ. ეს ყველაფერი ღმერთისთვის  მადლიერების გამოხატვის მცდელობა და ღვთის კურთხევის გაგრძელების უზრუნველყოფის ერთგვარი პრაქტიკაა. სწორედ შესაწირის პრაქტიკაში ჩანს ქრისტიანობაში მუსოკის გავლენა, ვინაიდან, როგორც ზევით აღვნიშნე, კორეული შამანიზმის მიხედვით, ხალხს სჯეროდათ, რომ მათ ცხოვრებაში მომხდარი ნებისმიერი კარგი ამბავი დაკავშირებული იყო იღბალთან, რომელსაც განაგებენ სულები. კერძოდ, ქრისტიანობამ მუსოკისგან მატერიალური სურვილების შესრულების პრაქტიკა ისესხა. ქრისტიანობის მსგავსი ,,შამანიზაცია’’ გამოწვეული იყო იმ ფაქტით, რომ კორეული შამანიზმი არის ფუნდამენტალური  რელიგიური მსოფლმხედველობა, რომელიც საფუძვლად უდევს კორეელი ხალხის მენტალიტეტს[85]. კორეული შამანიზმის ცენტრალური იდეა მდგომარეობს იმაში, რომ სულებს, ეს იქნება წინაპრების, ბუნების, კორეის ისტორიაში გამოჩენილი მმართველებისა თუ მხედართმთავრების, შეუძლიათ თითოეული ინდივიდის იღბლის განკარგვა, შესაბამისად, სულები უნდა იყვნენ დაკმაყოფილებული შამანური რიტუალების მეშვეობით, რათა ამ ქვეყნად ადამიანებმა მიიღონ მათი მადლი და კურთხევა. სულების დაკმაყოფილება და მათთვის პატივის მიგება კი ხდება კორეული შამანური რიტუალის გუთის მეშვეობით[86], რომელიც ძირითადად, გულისხმობს პატარა კორეული სტილის მაგიდაზე საჭმლის, როგორც სულებისთვის ძღვენის მირთმევას და მუსიკის ფონზე ცეკვის შესრულებას. ეს ყველაფერი მიმართულია მატერიალური, ამქვეყნიური სურვილების ასასრულებლად, მაგალითად, როგორიც არის: ჯანმრთელობა, დღეგრძელობა, სიმდიდრე და სხვა. კორეული ხალხური რელიგიის ყველაზე თვალსაჩინო მახასიათებელიც ამქვეყნიური მატერიალური მოთხოვნილებების დაკმაყოფილებაა[87].

კორეული შამანიზმის ფესვები დანგუნის შექმნის მითიდან მომდინარეობს. დანგუნი იყო გოჯოსონის[88] ლეგენდარული დამაარსებელი, ღმერთი და მეფე, რომელიც მოხსენიებულია, როგორც ,,სამოთხის შვილი’’ და ,,დათვის შვილი’’. დანგუნის მითი ჩაწერილია მეცამეტე საუკუნის კორეის ძეგლ ‘’სამგუკ იოსაში’’[89]. მითის მიხედვით, სამოთხის ბატონ ჰვანინგს ჰყავს ვაჟიშვილი ჰვანუნგი, რომელიც დედამიწაზე ცხოვრებაზე ოცნებობს. სამოთხის გამგებელი შვილს აგზავნის დედამიწაზე და თან აყოლებს 3000 ქვეშევრდომს. ჰვანუნგი მთა ბექდოზე სახლდება და აარსებს შინშის, რომელიც გულისხმობს ღმერთების ქალაქს. მალე მასთან გამოცხადდება ვეფხვი და დათვი, რომლებიც ჰვანუნგს ადამიანად გადაქცევას შესთხოვენ. ჰვანუნგი მოუწყობს გამოწვევას და მათ 100 დღის განმავლობაში გამოქვაბულში სრულ სიბნელეში დაჰყოფას უბრძანებს, რასაც ვეფხვი ვერ გაუძლებს, ხოლო დათვი პირნათლად შეასრულებს. დათვის საჩუქარი კი სწორედ მისი ადამიანად გადაქცევაა. ლამაზ ქალად გადაქცეული დათვი ჰვანუნგს მოჰყავს ცოლად და მათ უჩნდებათ შვილი დანგუნი, რომელიც ხდება ძველი კორეელი საზოგადოების უზენაესი ღმერთი და მმართველი. დანგუნის მითიდან უკვე არსებობს ღმერთისა და მოკვდავი ადამიანის კავშირით დაბადებული ხალხის მხსნელის იდეა, რამაც გამოიწვია იესო ქრისტეს დაბადების იდეის მარტივად აღქმა და მიღება. აქვე აღვნიშნავ, რომ მუსოკში ის, რაც ტრადიციულ ქრისტიანობაში ერთ პერსონაში, იესო ქრისტეში ერთიანდება, არის დანაწევრებული და წარმოდგენილია სხვადასხვა ,,ღმერთებში’’.

კორეული შამანიზმი ღმერთებს ორ კლასად ყოფს: ბუნების სულებსა და ადამიანით პერსონიფიცირებულ ღმერთებს. ბუნების ღმერთები ემსახურებიან ბუნების თაყვანისცემას, ხოლო ადამიანი-ღმერთები, გმირებისა და წინაპრების თაყვანისცემას[90]. სანამ უშუალოდ, კორეულ ღმერთებსა და მათ პანთეონზე გადავიდოდე, მინდა, ვახსენო მუსოკის განუყოფელი ნაწილი, კორეელი შამანები. შამანები არიან შუამავლები, რომლებიც ეკონტაქტებოდნენ წინაპრებს, რომლებიც სულებისა და დემონების საშუალებით რჩებოდნენ ამ ქვეყანაში უხილავი თუ ხილული საგნის მეშვეობით. ბუდჰიზმისა და კონფუციანელობის შემოსვლით, შამანიზმი ნელ-ნელა გაქარწყლდა ხალხის გონებაში, მაგრამ მოხდა რწმენის ასიმილაცია უფრო ორგანიზებულ რელიგიებთან და ამგვარად, კორეული შამანიზმის რწმენებმა ღრმად გაიდგა ფესვები კორეელების რელიგიურობაში. შამანიზმის პრაქტიკოსები შეიძლება დაიყოს ძირითადად მუდანგებად – შამანი ქალი, რომლის მთავარი ფუნქცია არის მკურნალობა და ეგზორციზმი; და ბაგსუ – შამანი კაცი, რომლის ფუნქციები ექვივალენტია მუდანგისა[91]. კორეელი შამანები სამ მთავარ ფუნქციას ასრულებელებ, ესენია: ჯომი, რომელიც გულისხმობს მკითხაობასა და წინასწარმეტყველებას; გოსა – კორეული შამანური რიტუალი, რომლის დროსაც საკვებს უძღვნიან გარდაცვლილ სულებს, რათა უბედურება აიცილონ თავიდან და გუთი – ტრადიცია, რომელიც მიმართულია ღმერთების, სულებისა და წინაპრების პატივის მისაგებად.

მიუხედავად იმისა, რომ მუდანგებმა ისესხეს მრწამსი სამი რელიგიური პანთეონიდან (ტაოიზმი, ბუდჰიზმი და კონფუციელობა), მათ ასევე შეინარჩუნეს კონცეფცია უზენაესი ღმერთის, ანუ ჰანანიმის. სწორედ ჰანანიმის, როგორც მთავარი ღვთაების კონცეფციამ წარმოადგინა კორეელების ქრისტიანობასთან შეხების პირველი წერტილი[92]. კორეული შამანიზმის მთავარი რწმენა კოსმოსში ზებუნებრივი ძალების არსებობაა. ზოგი შამანი სამყაროს სამ ნაწილად ჰყოფს: ზედა სამყარო (სამოთხე), შუა სამყარო (დედამიწა) და ქვედა სამყარო (ჯოჯოხეთი). კორეული შამანიზმის მთავარი საფიქრალი დედამიწაა, კონცენტრირდება და ყურადღებას ამახვილებს ყოველდღიური ცხოვრებაზე[93]. კორეელი შამანები თვლიან, რომ ურთიერთობა ადამიანებისა და სულების სამყაროს შორის იმდენად მჭიდროა, რომ მათი კავშირი იწვევს მიზეზ-შედეგობრივ ურთიერთმიმართებას. ყველა ბუნებრივი ობიექტში, როგორიც არის მთა, მდინარე, ხე, ქვა და სხვა, არის სული, რომელსაც შეიძლება ჰქონდეს, როგორც დადებითი, ისე უარყოფითი გავლენა საზოგადოებაზე. მაგალითად, მზესა და სხვა ციურ სხეულებს პატივს სცემენ იმიტომ, რომ მათ ადამიანებისთვის მოაქვს ბედნიერება და პროდუქტიულობა. კორეელი შამანიზმისთვის მაგია და რელიგია განუყოფელია, შესაბამისად, ამ დოქტრინაში მაგიასა და რელიგიას შორის ბუნდოვანი ხაზია გავლებული.

მუსოკში არსებული ტერმინი ჰანანიმი ქრისტიანობაში არსებული ღმერთისგან ფუნქციებით საკმოდ განსხვავდება. კორეულ შამანიზმში არის ტერმინი მინსისი, რომელიც ნიშნავს ათიათას ღმერთს, რაც ხაზს უსვამს კორეული ღვთაებების მრავალფეროვნებას. უცნობია, კორეულ შამანიზმში ღმერთების რაოდენობა მართლაც აღწევდა თუ არა ათი ათასს, ამას გარდა სხვადასხვა სწავლული განსხვავებულად ითვლიდა და აღწერდა მათ, ამიტომ, მე შევჯერდები კიმ დონგ კიუს მიერ შემოთავაზებულ ნიმუშზე, ვინაიდან მან კორეული შამანიზმის ღმერთები დაყო ფუნქციებისა და მახასიათებლების მიხედვით.

კიმ დონგ კიუ[94] კორეულ შამანიზმში არსებულ ღმერთებს ფუნქციების მიხედვით ალაგებს ექვს საფეხურად:

პირველ საფეხურში ერთიანდება: უზენაესი ღმერთი ჰანანიმი, სამოთხის უმაღლესი ღვთაებები, ღმერთები, რომლებიც ადამიანებს ცხოვრებაში ჩადენილი ცოდვების მიხედვით განსჯიან[95], მზისა და მთვარის ღმერთები. მეორე საფეხურში შედიან ბუნების, მთებისა და ზღვის სულები. მესამე საფეხურის ღმერთებს განეკუთვნებიან ისეთი ღვთაებები, რომლებიც პასუხისმგებლები არიან დაბადება-გარდაცვალებაზე. მეოთხე კატეგორიის ღმერთებში ერთიანდებიან სახლისა და ოჯახის ღმერთები. მეხუთე საფეხურს კი იკავებენ ისტორიაში გამოჩენილი პირები, გმირების, მხედართმთავრებისა და მეფეების სახით, ხოლო ბოლო საფეხურზე ერთიანდებიან ბოროტი სულები, რომლებიც სამყაროში დახეტიალობენ[96].

კორეულ შამანიზმში ღვთაებები არ არიან ყოვლისმცოდნენი. მუსოკში ღმერთები არ ერევიან ერთმანეთის საქმეში. ღმერთები არასდროს აძლევენ ერთმანეთს მითითებებს ან ბრძანებებს და ასევე არ არიან ვალდებულნი ერთმანეთს დაემორჩილონ. ისინი არ თანამშრომლობენ ერთანეთთან[97]. ღმერთების მახასიათებლები ყოველთვის ცვალებადია სიტუაციიდან გამომდინარე. კარგ ღვთაებასაც კი შეუძლია მოულოდნელად მოიქცეს, თუ მათ სათანადოდ არ ეპყრობიან. ამგვარად კორეელი ხალხი აკეთებდა ყველაფერს იმისათვის, რომ ღმერთებისთვის ესიამოვნებინათ და უიღბლობა თავიდან აეცილებინათ. კორეული მსოფლმხედველობა ამბობს, რომ ადამიანებმა არ უნდა განარისხონ ღმერთები და თუ მაინც მოხდა მსგავსი შემთხვევა, მაშინ მათ უნდა ჩაატარონ გუთის ცერემონია. ამ კუთხით, ნათლად ჩანს განსხვავება ქრისტიანულ ღმერთსა და მუსოკის ღმერთებს შორის.

კორეული ქრისტიანობის განმასხვავებელი მახასიათებელი არის ადრეული დილის ლოცვის პრაქტიკა, სახელად თონგსონგ გიდო[98]. თონგსონგ გიდო არის ლოცვის უნიკალური ფორმა, რომლის დროსაც ეკლესიაში შეკრებილი მრევლი, მღვდლისგან მიცემული ნიშნის შემდეგ ერთხმად, ხმამაღლა საკუთარ ვედრებას შესთხოვს ღმერთს[99]. ერთი შეხედვით, ლოცვის საკმაოდ უცნაური ფორმაა, თუმცაღა მსგავსი პრაქტიკის მთავარი იდეა დევს კორეელი ხალხისთვის უმნიშვნელოვანეს იდეში – ჰან. ჰანი განისაზღვრება, როგორც გადაუჭრელი ემოციური ტკივილი, რომელსაც ადამიანი ატარებს. ეს არის ერთგვარი შინაგანი უკმაყოფილების გრძნობა. ჰანი არის არშემდგარი იმედი, ტკივილი, წყენა და გულისტკივილის ემოცია, რომელიც კორეული იდენტობის არსებითი ელემენტია. ჰანის უკეთესად გასაგებად, მცირედით შევეხები კორეის სოციალურ-ისტორიულ კონტექსტს. კორეელებმა ისტორიის განმავლობაში მრავალი მძიმე პერიოდი გამოიარეს, მაგალითად, როგორიც იყო იაპონიის კოლონიზაციის პროცესები (1909-1945), კორეის ომი (1950-1953), სამხედრო დიქტატურის მიერ ინსტიტუციონალიზებული ჩაგვრა (1961-1992). ამ და სხვა მტკივნეული გამოცდილებების გამო, კორეელმა ერმა დიდხანს ინახა საკუთარ თავში ჰანი[100]. სწორედ ასეთ პერიოდებში კორეელები ხმამაღლა საკუთარ განცდებს შესთხოვდნენ ღმერთს, შესაბამისად, კორეულ ქრისტიანობაში ჩამოყალიბდა ერთგავრი კოლექტიური ხმამაღლა ლოცვის ფორმა, რომლის დროსაც, თითოეული ადამიანი საკუთარ გასაჭირს ხმამაღლა შესთხოვს ღმერთს. თონგსონგ გიდო, მკაფიო ხმამაღალი და ღამისთევით ლოცვები, არის ნებისმიერი კორეული ქრისტიანული ეკლესიაში გავრცელებული პრაქტიკა. მსგავსი ლოცვები ხაზს უსვამს უდავო შამანურ გავლენას. ამავე იდეას მხარს უჭერს ჯეიმს გრეისონი, რომელიც ამბობს, რომ მსგავსი გულმხურვალე ლოცვა ქმნის სულიერ მდგომარეობას, რომელშიც მოწმუნე აუცილებლად მიიღებს კურთხევას, ყველაზე ხშირად, კი ეს კურთხევა ასოცირებულია მატერიალურ კურთხევასთან[101]. ამგვარად, ბევრი კორეელი ეკლესიაში მიდის მატერიალური კურთხევის მისაღებად, რომელსაც კორეულ ენაში საკუთარი შესატყვისი აქვს. ეს ტერმინი არის გიბოგ შინანგ, რომლის პირდაპირ თარგმანიც ნიშნავს რწმენას კურთხევისთვის.

თონგსონგ გიდოს გარდა, კორეაში გავრცელებული ქრისტიანობის კიდევ ერთი მახასიათებელი არის მთებში ლოცვის ფენომენი. მთები კორეული რელიგიებისთვის საუკუნეების განმავლობაში იყო სულიერი განახლებისა და განმარტოებულობის ადგილი. სამხრეთ კორეაში არსებულ ყველა ქრისტიანულ ეკლესიას აქვს სულიერად განმარტოებისთვის ადგილი მთაში, სადაც მომლოცველებს შეუძლიათ წავიდნენ და მთელი დღე (ან სურვილის შემთხვევაში, რამდენიმე დღეც) დაჰყონ. მკვლევარები ამბობენ[102], რომ მთები, რომლებსაც დღესდღეობით ქრისტიანული ეკლესია ლოცვისთვის იყენებს, არის ზუსტად იგივე ადგილები, სადაც ძველად კორეელები ლოცულობდნენ ჰანანიმისთვის ჯერ კიდევ ჰანანიმის შამანური ტერმინოლოგიით აღქმის დროს.

უკვე აღვნიშნე, რომ ქრისტიანულმა ეკლესიამ ისესხა სიტყვა ჰანანიმი, იმისათვის, რომ დაეკავშირებინა კორეაში არსებული ძველი ტრადიციული რელიგია აბსოლუტურად ახალ რელიგიასთან, თუმცა შამანურ ტრადიციებთან და სულებთან მოუხდა დაპირისპირება. ადრეული მისიონებერებმა, რომლებიც კორეაში ჩამოვიდნენ მოდერნისტული მსოფლმხედველობით, რომელიც ზებუნებრივი ძალების იდეას ებრძოდა, მალევე დაინახეს კორეელ საზოგადოებაში ბოროტი სულების რეალობა, რომლის გამოც, დაუყონებლივ განავითარეს ეგზორციზმის იდეა. მისიონერები ბოროტი სულების გასათავისუფლებად იყენებდნენ საგალობლებსა და ლოცვებს. მსგავს ზებუნებრივ ძალებთან კონფრონტაცია იყო ძირითადი მიზეზი, რამაც კორეელ საზოგადოებაში გააღვივა ინტერესი ქრისტიანობისადმი[103].

პირველმა ქრისტიანმა მისიონერებმა შეისწავლეს კორეელი ხალხის რელიგიურობა. მათ ნახეს, რომ მუდანგი კორეულ რელიგიურ ცხოვრებაში მნიშვნელოვან როლს თამაშობდა, ამგვარად მათი პირველი ნაბიჯი იყო მუდანგების ფუნქციების შესწავლა, იმისათვის, რომ კორეული რელიგიური ნიადაგი უკეთესად გაეგოთ. მუდანგთა ფუნქციების შესწავლით, ქრისტიანმა მისიონერებმა შეძლეს ქრისტიანული ეკლესიის მსახურთა ფუნქციები მოერგოთ კორეული საზოგადოებისთვის და ისე განესაზღვრათ მღვდლების, როგორც ღმერთისა და ადამიანს შორის შუამავალის ფუნქცია. მიუხედავად იმისა, რომ ქრისტიანობამ გაითვალისწინა შამანიზმის რელიგიური ხასიათი, ასევე დაასკვნა, რომ შამანიზმის მიდგომები არ ჯდებოდა თანამედროვე საზოგადოების იდეაში[104].

შამანიზმში ძირითადი აფექტური კომპონენტი არის შიში. მაშინ, როდესაც ქრისტიანობა შემოვიდა კორეის ტერიტორიაზე, მისიონერებმა აღმოაჩინეს, რომ კორეელი ხალხი ცხოვრობდა სულების პატივისცემაში. კორეელებს სჯეროდათ, რომ ყველა უბედურება, როგორიც არის დაავადება, ბუნებრივი კატასტროფა, წარუმატებლობა თუ სხვა, გამოწვეულია ბოროტი სულების მიერ. ხოლო ბოროტი სულების, ხშირად დემონებად აღქმულთა, შიში, ქრისტიანი მისიონერების აზრით, იწვევდა კორეელთა გონებრივ ტანჯვას, რომელიც მიაჩდათ, რომ დაძლეული იქნებოდა მხოლოდ, შამანური რიტუალების ჩატარებით. მათ ასევე სჯეროდათ, რომ კორეელ შამანებს შეეძლოთ ავადმყოფობისა და სირთულეების შემსუბუქება, ამიტომაც ძალიან ხშირად მიმართავდნენ მათ დახმარებისთვის. მსგავსმა პრაქტიკამ, გზა გაუხნა ქრისტიანობას გაევრცელებინა ღვთისმოშიშობის იდეა კორეელ საზოგადოებაში და მოექცია ისინი ამ რელიგიურ მრწამსზე

კორეაში ქრისტიანობა სწრაფად ვრცელდებოდა. თუმცა კორეაში გავრცელებული ქრისტიანობა სინკრეტული ნაზავია სხვა ტრადიციულ რელიგიურ მსოფლმხედველობებთან, როგორც გამოჩნდა, განსაკუთრებით კი შამანიზმთან. ზოგი მკველვარი ამტკიცებს, რომ იოიდოს სახარების ეკლესიის[105] სწრაფი ზრდა და პოპულარიზაცია გამოწვეულია სწორედ შამანისტურ მსოფლმხედველობაზე ძლიერი აქცენტის გამო. იოიდოს ეკლესია კონცენტრირდება ჯანმრთელობაზე, კეთილდღეობასა და ხსნაზე – ღირებულებებზე, რომლებიც ასახავს ტიპურ შამანურ მსოფლმხედველობას. მიუხედავად იმისა, რომ მსგავსი დასკვნები ზოგი კორეელი ქრისტიანისთვის შეიძლება იყოს უხერხული, ვინაიდან ისინი ბიბლიური სწავლებებით ცხოვრობენ, ფაქტია, რომ ძალიან ბევრი ქრისტიანი რჩება რელიგიური სინკრეტიზმის გავლენის ქვეშ და კორეაში გავრცელებული ქრისტიანობა განიცდის მუსოკის ფუნდამენტურ გავლენას.

4.2 ბუდჰიზმი და ქრისტიანობა

ბუდჰიზმი და ქრისტიანობა დღესდღეობით კორეის რესპუბლიკის ორი დომინანტური რელიგიაა. 2020 წლის სტატისტიკური მონაცემების თანახმად, ქრისტიანობა სამხრეთ კორეის მოსახლეობის 30,1%-ს შეადგენს, რომელიც დაახლოებით 15 მილიონ კაცს მოიცავს, ხოლო ბუდჰიზმის მიმდევარი  მოსახლეობის 21,9%-ია, რომელიც დაახლოებით 10 მილიონი კაცია.[106] ამ მონაცემებზე დაყრდნობით, ხაზი ესმება კორეის რელიგიურ პლურალიზმს და სტატისტიკა კორეულ საზოგადოებაში მრავალი რელიგიური მიმდინარეობის ჰარმონიული თანაცხოვრების ნათელი მაგალითია.

ამ თავში ძირითადად მოკლედ შევეხები ბუდჰიზმისა და ქრისტიანობის ისტორიას, ამ ორი რელიგიის შესაძლო ურთიერთკავშირს და ვეცდები გავანალიზო ბუდჰისტურ-ქრისტიანული ურთიერთობის ამჟამინდელი მდგომარეობა კორეის რესპუკლიკაში.

4.2.1 ბუდჰიზმისა და ქრისტიანობის ურთიერთდამოკიდებულება

მიჩნეულია, რომ ბუდჰიზმი კორეის ტერიტორიაზე ოფიციალურად მეოთხე საუკუნის ბოლოს, კონკრეტულად კი ახ. წ 372 წელს სამი სამეფოს პერიოდში, გოგურიოს ტერიტორიაზე მეფე სოსურიმის მმართველობის დროს შემოვიდა, თუმცაღა ჯეიმს გრეისონი თვლის, რომ ბუდჰიზმი კორეის ტერიტორიაზე ბევრად ადრე შეინიშნებოდა. არგუმენტს კი ამყარებს სამარხებში აღმოჩენილი ფრესკებით, რომლებზეც ბუდჰისტური გავლენა იგრძნობა[107]. მიუხედავად გრეისონის არგუმენტებისა, ტრადიციული ჩანაწერების მიხედვით, ბუდჰიზმი კორეამ მიიღო, როდესაც მეფემ ჩრდილოეთ ჩინეთიდან ჩამოსული ბერი სახელად სუნდო მიიღო.

სამი სამეფოს ორმა სახელმწოფომ, ბექჩემ და შილამ, ასევე ოფიციალურად მიიღო ბუდჰიზმი შესაბამისად 384 და 534 წელს. ცნობიალია, რომ ბექჩეს სამეფომ ძალიან დიდი როლი ითამაშა ბუდჰიზმის იაპონიისათვის გადაცემაში[108]. ბუდჰიზმისთვის ოქროს პერიოდი გაერთიანებული შილას პერიოდში დადგა (668-935წწ.). ამ დროს, ბუდჰიზმი იყო ერის გამაერთიანებელი ძალა, რომელმაც კორეაში განავითარა კულტურის სხვადასხვა მიმართულებები. ბუდჰიზმს გავლენა ჰქონდა არა მხოლოდ კულტურაზე, არამედ იგი პოლიტიკურ ძალაუფლებაშიც საკმაოდ დიდ როლს თამაშობდა. იმდენად დიდ როლსაც კი, რომ ბუდჰიზმი მიწის, სიმდიდრისა და ყმების უზარმაზარი მფლობელობით, აგრეთვე სხვა პრივილეგიებით, როგორიც არის გადასახადებისგან გათავისუფლება, სამხედრო სამსახური, შრომა და სხვა, ფაქტობრივად არსებობდა, როგორც სახელმწიფოს შიგნით პატარა სახელმწიფო[109] . ამ ვითარებამ ბუდჰიზმი თანდათან მიიყვანა სანგჰას (სამონასტრო განაწესი) კორუფციამდე, სტაგნაციასა და დაცემამდე. ბუდჰიზმის დასუსტებას ხელი შეუწყო ასევე ჯოსონის დინასტიის ჩამოყალიბებამ (1392-1910).

იაპონიის კოლონიზაციის პერიოდისას (1919-1945) იაპონია, რომელიც ძირითადად ბუდჰისტური ქვეყანა იყო, ცდილობდა კორეულ ბუდჰიზმს დახმარებოდა აღორძინებაში, თუმცა კორეული ბუდჰიზმის იაპონიზაცია მოახდინა. იაპონიამ კორეელი და იაპონელი ბერების იძულებით ქორწინებები დაიწყო, რათა სამონასტრო უმაღლესი თანამდებობები დაეკავებინათ. 1945 წელს დამოუკიდებლობის მოპოვების შემდეგ იაპონიის მიერ კორეული ბუდიზმის კონტროლით გამოწვეული ერთ-ერთი ზიანი იყო ის, რომ ბუდჰიზმი, თუნდაც რელიგიურად პლურალისტულ კორეულ საზოგადოებაში, გარკვეული დროის განმავლობაში არც თუ ისე მიმზიდველი იყო ფართო კორეული საზოგადოებისთვის, ვინაიდან იაპონიის ძალაუფლების გავრცელების იარაღად იყო აღქმული.

ქრისტიანობასთან ურთიერთობის თვალსაზრისით, ბუდჰიზმი, რომლის განვითარებაც საკმაოდ დიდი ხნის განმავლობაში იყო შეჩერებული, ვერ შეძლო კონკურენცია გაეწია ახალი რელიგიური ძალისთვის, თუმცაღა საინტერესოა, შეძლო თუ არა ქრისტიანობის გავრცელებისთვის, გარკვეული თვალსაზრისით, საფუძველი მოემზადებინა.

ბუდჰიზმი მთავარ იდეად მიიჩნევს სულიერ პრობლემას, რომელიც აწუხებს მთელ კაცობრიობას, ეს კი არის ადამიანთა საყოველთაო ტანჯვა. ყველა ადამიანი იტანჯება დუჰქჰათი[110], ანუ ტკივილის არსებობით. ტერმინი დუჰქჰა პიტერ ჰარვის მიხედვით მიეწერება ყველაფერს, რაც არის არასასიამოვნო, სტრესული, არადამაკმაყოფილებელი, არასრული და ის, რაც გვსურს რომ სხვაგვარად იყოს[111]. ფაქტობრივად, დუჰქჰა არის რაღაცის დანაკლისიდან გამოწვეული ტანჯვა. ტანჯვის მიზეზი არის ადამიანის მიდრეკილება სურვილების ხორცშესხმისაკენ, მახასიათებელი, რომელიც სანსკრიტზე ცნობილია, როგორც ტანჰა. შესაბამისად, რაც უფრო მეტ ადამიანს აქვს სურვილი ჰქონდეს რაღაც, მით მეტ ტანჯვას განიცდის იგი. თუ ადამიანი ვერ დაძლევს სურვილების განხორციელების წადილს, ტანჯვის ციკლი გაგრძელდება მარადიულად. ამგვარად, ბუდჰიზმის მიმდევარი ცდილობს, ზემოთ ხსენებულზე პასუხის გაცემას.

მიმაჩნია, რომ ქრისტიანული რწმენაც ამოდის მსგავსი დებულებიდან,  თუმცაღა ეს ყველაფერი გადმოცემულია განსხვავებულად. ეს არის ცოდვისა და დაცემული სამყაროს არსებობა, რომელიც შექმნა ცოდვამ. ლევის კოლინსი აღნიშნავს, რომ ქრისტიანული ცოდვის კონცეფცია არ არის იდენტური ბუდჰიზმის დუჰქჰასი, უბრალოდ მსგავს ფუნქციურ მახასიათებლებს იზიარებს[112]. მაშინ, როდესაც ძლიერი მიდრეკილება და სურვილი ადამიანის ტანჯვის მიზეზია ბუდჰისტურ აზროვნებაში, ცოდვა არის მიზეზი ადამიანის არასრულყოფილებისა ქრისტიანობაში. მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ თითოეული აღნიშნული რელიგია მთავარ იდეად აყალიბებს ცხოვრების კონცეფციას, რომლის საფუძველს წარმოადგენს ის ფაქტი, რომ ადამიანის პოტენციალი გარკვეულწილად სრულად არ ხორციელდება ამ სამყაროში. იმის გააზრებით, რომ სამყარო არ არის ისეთი, როგორიც ამ ორ რელიგიაშია აღქმნული, ორივე რელიგიური ტრადიცია პოულობს ამოსავალ წერტილს, საიდანაც იწყება ხსნის კონცეფციის ჩამოყალიბება.

ბუდჰიზმის რეაგირება ამ პრობლემასთან დაკავშირებით გვხვდება მისი პრაქტიკოსების რწმენაში, მიიღონ გასხივოსნება, რაც ჰარვის ვარაუდით, ასრულებს ნებისმიერი რამის ფლობის სურვილს, რითაც წარსულისადმი, აწმყოსა თუ მომავლისადმი მიჯაჭვულობას სრულად დაძლევს. შედეგად მიიღება თავისუფლება, რომელიც აღარ არის დამოკიდებული სურვილზე. ამ მდგომარეობის მისაღწევად და დუჰქჰას შესაჩერებლად, ტრადიციული აზრით, რვასაფეხურიანი გზის გავლაა საჭირო. ეს რვა საფეხური მოიცავს:

• მართალი ხედვა
• მართალი განზრახვა
• მართალი სიტყვა
• მართალი საქმე
• მართალი ცხოვრება
• მართალი ძალისხმევა
• მართალი ფიქრი
• მართალი ჭვრეტა

გასხივოსნების ეს მრავასაფეხუროვანი ძიების გზა მნიშვნელოვან როლს ასრულებს მაჰაიანა ბუდჰიზმში. მაჰაიანა ბუდჰიზმში ხაზგასმულია მიზანი, რომელიც დუჰქჰას შეჩერებაზე მეტია. მაჰაიანა ბუდჰიზმში არსებობს იდეა, რომ ადამიანს შეუძლია გახდეს ბოდჰისატვა, ანუ ის, ვინც მიაღწია ხსნას, მაგრამ დარჩა სამყაროში. მაშასადამე, ადამიანს შეუძლია მიაღწიოს მდგომარეობას, რომელიც ინდივიდუალურ გასხივოსნებაზე მეტია. აქ მთავარი არის ის, რომ გასხივოსნების ტელეოლოგიური მიზანი არის ხსნა, ანუ იხსნას ადამიანი ტანჯვისგან.

ბუდჰიზმის ახალმა კორეისათვის უცნობმა აქცენტმა, ხსნამ, განსაკუთრებული მნიშვნელობა შეიძინა კორეულ კონტექსტში, რადგან აღმოსავლეთ აზიურ რელიგიურ ტრადიციებში, აქამდე მსგავსი იდეა წამოჭრილი არ იყო. კონფუციელობას არ ჰქონდა ხსნის თეორია, მუსოკი (კორეული შამანიზმი) კი ეხებოდა მატერიალურ და მიწიერი პრობლემების მოგვარებას, ამგვარად ბუდჰიზმმა შეძლო კორეელ საზოგადოებაში არსებული ეს სიცარიელე შეევსო[113]. კორეული ბუდჰიზმის ისტორია იწყება სუტრების შესწავლით. კორეაში ბუდჰიზმის შემსწავლელი სკოლები იყო სუტრების შემსწავლელი დაწესებულებები, სადაც დომინირებდა იდეა, რომ ადამიანი არის ილუზიების ქსელში გაბმული, რომლითაც იგი მუდმივობას მიაწერს ისეთ ფენომენს, რომელიც არის წარმავალი. ამ ფაქტის გაანალიზებით, ხსნის აქტიც შემოდის, რომელიც ცდილობს რეალობის ნორმალური აღქმის გარდაქმნას მედიტაციის საშუალებით, იმისათვის, რომ აღქმის ლიმიტები გადალახოს და საშუალება ჰქონდეს მედიტატორს გამოცდილებად მიიღოს ბუდჰას ბუნება, რომელიც ყველაფერშია თანდაყოლილი. ბუდჰას ბუნება არის ყველა არსის ფუნდამენტური ბუნება ბუდჰიზმში და არის ის, რაც არსებითია ადამიანში. ხსნა-გასხივოსენებით, ბუდჰისტს შეუძლია თავი დაიხსნას არა მხოლოდ ტანჯვისგან, არამედ შეუძლია შეაფასოს ყველაფრის ჭეშმარიტი რეალობა, რომლის გაგებასაც ტანჯვა და ილუზია ხელს უშლიდა.

მიუხედავად იმისა, რომ ზედაპირულად შეიძლება ძნელი იყოს ბუდჰიზმისა და ქრისტიანობის ხსნის იდეებს შორის მსგავსების დაჭერა, აუცილებელია, უფრო ჩაღრმავება ამ საკითხში. მაგალითად, პროტესტანტულ თეოლოგიაში ცოდვებისგან ხსნა გარკვეულ წილად, შესაძლებელია შედარებული იყო ბუდჰისტური გასხივოსნების კონცეფციას. პროტესტანტული ქრისტიანობის რწმენით, ადამიანის ხსნა ამ რელიგიურ მიმდინარეობაზე მოქცევის მომენტიდან იწყება. ქრისტეს, როგორც მაცხოვრისა და უფლის სტატუსის აღიარებით, მიმდევარი სამყაროს რეალობას აცნობიერებს ხსნის ნარატივის ობიექტივიდან. ეს თეოლოგიური კონცენფცია განსაკუთრებულად ძლიერია კორეულ ქრისტიანობაში. ბევრმა კორეელმა შეძლო ინდივიდუალური სულიერი ხსნა ევანგელური ქრისტიანობის ხსნაზე ორიენტირებული ქადაგებით და აქცენტი გაამახვილა, რელიგიაზე მოქცევასა და ესქატოლოგიურ იმედზე, რომელიც კორეის ნახევარკუნძულზე ბუდჰიზმის დიდი გავლენის გამო კორეელ საზოგადოებაში უკვე არსებობდა.

1907 წლიდან ქრისტიანობაზე მოქცევის იდეამ მიიღო ისეთი მნიშვნელობა, რომელმაც კორეული ქრისტიანობა განსაზღვრა. 1907 წლის აღორძინება, ისტორიაში ასევე ცნობილი, როგორც ფიონგიანგის აღორძინება, არის პროტესტანტული აღორძინება, რომელიც ფიონგიანგისა და მის მიმდებარე ტერიტორიებზე მოხდა. ამ წლის მოვლენებმა გამოიწვია  ქრისტიანობაზე მოქცეული ახალი მიმდევრების რიცხვის ზრდა, რაც განაპირობა კორეელი ქრისტიანების მიერ კორეული ქრიტიანობის ქადაგებამ. ასევე ამ პერიოდში განისაზღვრა სულიერების ძირითადი ასპექტები, მაგალითად, როგორიც არის დილისა და ღამის ლოცვები. 1907 წლის აღორძინების პერიოდში მიმდევრებმა გააცნობიერეს საკუთარი ზნეობრივი ნაკლოვანებები, რის გამოც ცოდვების მონანიების პრაქტიკა დამკვიდრდა, ხოლო იესო ქრისტე ამ ცოდვებისაგან მხსნელად აღიარეს. მსგავსმა სულიერი აღორძინების მოძრაობებმა მიმდევრები დაარწმუნა, რომ ისინი ქრისტიანობაზე მოქცევით, აუცილებლად მიაღწევდნენ ხსნას. მსგავს სისტემაში ხსნა არ არის დროში გაჭიანურებული პროცესი, არამედ იგი არის მყისიერი სულიერი გარდაქმნა, რომელიც ძალიან ჰგავს კორეაში გავრცელებული ბუდჰიზმის სონ ბუდჰიზმის[114] გასხივოსნების იდეას, რომელშიც ტანჯვა იკლებს და რეალობა ხდება ხელმისაწვდომი.

ამ იდეების გათვალისწინებით, კოლინ ლევისი ასკვნის, რომ პროტესტანტული ქრისტიანობის დოქტრინების პოპულარიზაცია კათოლიკურ ქრისტიანობასთან შედარებით ამ მიზეზების გამო უნდა ყოფილიყო, ვინაიდან კორეელ საზოგადოებაში ბუდჰიზმისა და სონ ბუდჰიზმის მემკვიდრეობით უკვე არსებობდა მედიტაციისას წამიერი გასხისოვნებისა და სხნის იდეა[115]. ასევე პროტესტანტული ქრისტიანობის წარმატებასა და კათოლიკური ქრისტიანობისადმი ნაკლებ ინტერესს, შეიძლება მიეწეროს ის ფაქტიც, რომ პროტესტანტულმა სოტერიოლოგიამ ბუდჰისტურ აზროვნებაში იპოვა ისეთი კონცეფციები, რომელიც კათოლიკური თეოლოგიისთვის შესაძლოა იყო მიუღებელი.

პროტესტანტული ქრისტიანობა არ განასხვავებს რელიგიაზე მოქცევის და ესქატოლოგიის კონცეფციებს ერთმანეთისგან, ისევე, როგორც კორეულ ბუდჰიზმს აქვს ტენდენცია მედიტაციისა და გასხივოსნების სამომავლო იმედის ერთმანეთთან ასოცირების. ქრისტიანი მისიონერების საბედნიეროდ, ბუდჰისტური გავლენის გამო კორეულ რელიგიურ კულტურას უკვე მიღებული ჰქონდა ხსნისა და ესქატოლოგიური იმედის იდეები.

კორეული ბუდჰიზმი, იაპონური ძენ ბუდჰიზმისა და ჩინური ჩან ბუდჰიზმისგან განსხვავებით, მთელი თავისი ისტორიის განმავლობაში, ცდილობდა სხვადასხვა ტრადიციებს შორის სინთეზის განვითარებას და გასხივოსნებასა და გარდაცვალების შემდგომ ცხოვრებას შორის. შესაბამისად, კორეულ აზროვნებაში, გასხივოსნების შედეგად მიღებული სიწმინდე, არის სამომავლო ცხოვრების სტილის განმაპირობებელი[116] .

ბუდჰიზმში არსებული წმინდა მიწის ესქატოლოგია, იგივე ბუდჰას მიწის[117] ცნება ქრისტიანობაში არსებული ესქატოლოგიური ნარატივის მსგავსია. მაშინ, როდესაც კორეულმა შამანიზმმა კორეაში გავრცელებული ქრისტიანობაში ამქვეყნიური სულიერი ცხოვრების კონცეფციის ჩამოყალიბებაზე იქონია გავლენა, ბუდჰიზმმა ქრისტიანობას საშუალება მისცა ესესხა მისგან სიკვდილის შემდგომი არსებობის კონცეფცია. პოლიტიკურად რთულ პერიოდებში, რომელშიც კორეელი ერი აღმოჩნდებოდა ხოლმე, ბუდჰიზმი თავის მიმდევრებს აძლევდა სამომავლო ცხოვრების იმედს. ისევე, როგორც ქრისტიანებისთვის სამოთხის დამკვიდრების იმედია.

სამოთხის დამკვიდრების იმედის გარდა, რომელიც სიკვდილს შესაძლოა მოჰყვებოდეს, კორეულ ქრისტიანობას არ გასჭირვებია მიეღო ქრისტეს მოერედ მოსვლის იდეა. ბუდჰიზმის წყალობით მსგავსი მესიანური იმედის კონცეფცია უკვე იყო გავრცელებული კორეაში. ბუდჰიზმში არის ბუდჰა მაიტრეიას იდეა, რომელიც არის ბოდჰისატვა და მიჩნეულია, რომ მომავალში, როდესაც დჰარმას სწავლება ამოიწურება, მოვა ახალ მასწავლებლად. სწორედ მსგავსი ბუდჰისტური იდეა გახდა წინაპირობა კორეელ საზოგადოებას გამარტივებოდა ქრისტიანული იდეების აღქმა. ქრისტიანული ესქატოლოგიური იმედი არ საჭიროებდა მსოფლმხედველობის ან აზროვნების რადიკალურ განსაზღვრას სამომავლო ცხოვრებასთან დაკავშირებით, მაგრამ საკმაოდ კარგად ერგებოდა კორეის ბუდჰისტი მოაზროვნეების მიერ უკვე მოწოდებულ ჩარჩოებს. ამას გარდა, ბუდჰა მაიტრეა ქრისტეს უკავშირდება პოლიტიკური გადმოსახედიდანაც. ბუდჰა მაიტრეია ბუდჰიზმში იყო პოლიტიკური გადატრიალების სულისჩამდგმელი, რადგან მაიტრეა არ არის მიჩნეული იდეად იმისა, რომ მომავალში მხოლოდ ახალი მასწავლებელი მოვა, არამედ ის არის ხორცშესხმა იდეისა იმის შესახებ, რომ აღდგება სამართლიანობა. აღდგება არა მხოლოდ მორალური სახე ადამიანებისა, არამედ მორალური სახის აღდგომას მოჰყვება სამართლიანი და ჰარმონიული საზოგადოების დამყარება. ბუდჰა მაიტრეას კულტი ისტორიის განმავლობაში არაერთხელ ედო საფუძვლად გადატრიალებებს, მათგან ერთ-ერთი იყო ჩინეთში იუანგის დინასტიის მმართველობის დროს მომხდარი ,,წითელი ჩალმების ამბოხება’’ 1351 წელს. ,,წითელი ჩალმების ამბოხების’’ სულისჩამდგმელი იყო ,,თეთრი ლოტუსის საზოგადოების’’[118] ლიდერი ჰან შანდონგი და ჩინეთის არმიის მეთაური. ისინი აუჯანყდნენ იუანის დინასტიის მონღოლურ მმართველობას. აჯანყებისას შანდონგის ანტი-მონღოლური სლოგანიც სწორედ ბუდჰა მაიტრეას განმათავისუფლებელ სიმბოლოს ეფუძნებოდა. შესაბამისად, ბუდჰიზმის ისტორიაში მაიტრეა ბუდჰამ პოლიტიკური თვალსაზრისითად, ძალიან დიდი როლი ითამაშა. ზედა თავებში განხილული კორეული ქრისტიანული თეოლოგიის თანახმად, ებრაელი ერი არ ელოდა ქრისტეს, რომელიც სასუფეველს დაუმკვიდრებდა მათ, არამედ ისინი ელოდებნენ ღმერთს, რომელიც ებრაელთა პოლიტიკურ სიძლიერესა და ებრაულ სახელმწიფოს აღადგენდა.

ვერც კუნფუციელობამ, რომელიც საერთოდ არ ეხება გარდაცვალების შემდგომ სიცოცხლეს, და ვერც კორეულმა შამანიზმმა, რომელიც ორიენტირებული იყო ამქვყენიურ ცხოვრებაზე, ვერ შეძლო კორეელი საზოგადეობისთვის უზრუნველყო იმედისმომცემი იდეა, რომ გარდაცვალების შემდგომ ამქვეყნიურ ცხოვრებას სამოთხეში ხსნა მოჰყვებოდა. ამგვარად, მიმაჩნია, რომ შესაძლოა ბუდჰიზმმა კორეაში გავრცელებულ ქრისტიანობაზე ისეთი ფუნდამენტური გავლენა ვერ მოხდინა და მას სახე ისე ვერ უცვალა, როგორც უკვე განხილულმა მუსოკმა, ე.წ კორეულმა შამანიზმმა, თუმცა მან დიდი მნიშვნელობა იქონია, კორეელ საზოგადოებაში ქრისტიანობის მიერ წამოჭრილი ახალი იდეები უფრო მარტივად ყოფილიყო აღქმული. შესაბამისად, გასაკვირი არ იქნება თუ ვიტყვი, რომ კორეაში გავრცელებული ქრისტიანობა, რომელიც დიდად კონცენტრირდება გარდაცვალების შემდგომ არსებობაზე და ქრისტიანობაზე მოქცევაზე, სწორედ ბუდჰიზმის გავლენით არის გამოწვეული. და ეს ყველაფერი უსვამს ხაზს იმ დომინანტურ პოზიციას, რომელიც ადრე, ქრისტიანობის გავრცელებამდე, კორეაში ბუდჰიზმს ჰქონდა დაკავებული.

კოლინსი აღნიშნავს, რომ ქრისტიანობის კონფუციელი კრიტიკოსებიც კი ხაზს უსვამენ ჩემს მიერ ზემოთ წამოჭრილ სამოთხის იდეასთან დაკავშირებულ საკითხებს. მეტიც, ანტიქრისტიანული კონფუციელი მწერლები თანხმდებიან, რომ კორეაში სამოთხისა და ჯოჯოხეთის ქრისტიანული ცნებები სხვა არაფერია, თუ არა ბუდჰიზმში აღნიშნული იგივე დოქტრინები, რომელსაც ისინი უპირისპირდებოდნენ და გმობდნენ[119]. ეს იყო, მიზეზი იმისა, რომ კორეის ეკლესიამ აირჩია თავისი განსაკუთრებული სოტერიოლოგიური გზა, როგორც ხსნის გამოხატვის გზა და იმედი, რომელიც ბუდჰიზმის დოქტრინებიდან ჰქონდა ნასესხები და რომელმაც უზრუნველყო კათოლიციზმზე მეტად პროტესტანტიზმის პოპულარიზაცია და წარმატება კორეელ საზოგადოებაში. ამას გარდა, კონფუციელი კრიტიკოსების მიდგომა სავსებით ლოგიკური ნაბიჯია, ვინაიდან საუკუნეების განმავლობაში, რელიგიური თუ სოციალური დოქტრინა (კონფუციელობა), რომელმაც კორეელი საზოგადოების ფუნდამენტური ფორმირება მოახდინა, ჯერ ბუდჰიზმის, ხოლო შემდგომ ქრისტიანობის მიერ იყო ჩანაცვლებული. მათ ზუსტად შენიშნეს გავრცელებულ ქრისტიანობაში ბუდჰიზმის მახასიათებლები, რომელმაც, შესაძლოა, ქრისტიანობას ხელი შეუწყო კორეელ საზოგადოებაში, კულტურასა და რელიგიაში ერთ-ერთი წამყვანი ადგილი დაეკავა და გარკვეულ წილად ფორმა ეცვალა მისთვის.

შესაძლოა, შამანიზმისგან განსხვავებით ბუდჰიზმს კორეაში გავრცელებული ქრისტიანობისთვის ფორმა არ შეუცვლია, თუმცაღა უდავოა ის ფაქტი, რომ ბუდჰიზმს ქრისტიანობის კორეის საზოგადოებაში დამკვიდრებაში გარკვეული როლი მიუძღვის. ქრისტიანობისთვის საკმაოდ მნიშვნელოვანი იყო ისეთი საკითები, რომლებიც ეხებოდა ღვთიურ-ადამიანურ კავშირსა და ხსნას. ზემოთ აღნიშნულით კი ვფიქრობ, გამოჩნდა, თუ რა როლი და გავლენა ჰქონდა ბუდჰიზმს ამ იდეების, კონკრეტულად კი ხსნისა და გარდაცვალების შემდგომ სიცოცხლის, ჩამოყალიბებაზე. ბუდჰიზმმა  კორეაში ქრისტიანობის გავრცელებამდე კორეელებს მოუმზადა ნიადაგი მარტივად გაეგოთ, თუ რას ნიშნავდა ხსნა და როგორი გავლენა აქვს ხსნას ამქვეყნის მიღმა სამყაროზე. იმის მიზეზი, რომ კორეული ქრისტიანობის უმეტესობა გამოხატავს ასეთ ძლიერ ევანგელურ ტენდენციებს არის ის, რომ ქრისტიანობის შემოსვლამდე მათ სულიერი ხსნა ესმოდათ ბუდისტური რწმენის ობიექტივიდან, რომელიც ემყარებოდა ძლიერ ესქატოლოგიას და მკაცრად განსაზღვრულ დოქტრინას წმინდა მიწისა და ჯოჯოხეთების შესახებ. ამგვარად, კორეელებისთვის საკმაოდ ბუნებრივი იყო ყურადღება გაემახვილებინათ იმავე მახასიათებლებსა და მოძღვრბებზე, რომლებიც აქამდე არსებობდა, ბუდჰიზმის წყალობით, როდესაც ისინი გახდნენ ქრისტიანები. დასკვნის სახით კი მინდა, ვთქვა, რომ საერთო მახასიათებლებისა და მსგავსებების არსებობით, ტრადიციული ქრისტიანობის დოგმებისა და იდეების აღქმა, ფუნდამენტურად თუ არა, მცირედით მაინც არის სახეცვლილი, რაც ცხადია, კორეაში გავრცელებული ქრისტიანობის განსხვავებულ სპეციფიკასა და უნიკალურობას უსვამს ხაზს.

თავი V: ქრისტიანული მსოფლმხედველობა და მოდერნიზაციის პროცესი

ამ თავში ვისაუბრებ სამხრეთ კორეის სოციალური და კულტურული ცხოვრების რელიგიური კუთხით აღორძინებაზე, რომელშიც ქრისტიანობამ, ტრადიციული ღირებულებებისგან განსხვავებულმა რელიგიამ, მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა 1960-იანი წლებიდან.

5.1 ქრისტიანული მსოფლმხედველობა და მოდერნიზაციის პროცესი

 ბევრმა სოციოლოგიურმა კვლევამ აჩვენა, რომ საზოგადოების მოდერნიზაციის პროცესის დროს შესაძლოა მოხდეს ინსტიტუციური დეზორგანიზაცია და რელიგიის სოციალური ფუნქციის რღვევა. პიტერ ბერგერის განცხადებით, თანამედროვეობის გავლენა რელიგიაზე ჩვეულებრივ განიხილება სეკულარიზაციის პროცესის თვალსაზრისით. მისი შეფასებით რელიგია კარგავს თავის მოქმედებას როგორც ინსტიტუციების, ისე ადამიანის ცნობიერების დონეზე[120]. კორეის რესპუბლიკა გასული საუკუნის მეორე ნახევრიდან მოიცვა მოდერნიზაციის ტალღამ, რასაც თან ინდუსტრიალიზაცია, ურბანიზაცია და სწრაფი სოციალური მობილობა ახლდა. კორეაში არსებულ რელიგიებზე დიდი გავლენა იქონია მოდერნიზაციის პროცესის დაწყებამ.

კორეის ტრადიციულმა რელიგიებმა, კონფუციელობამ, ბუდჰიზმმა და შამანიზმმა, როგორც ნაშრომში აღინიშნა, ქრისტიანობის შემოსვლამდე კორეის რესპუბლიკაში კორეელი ხალხის მსოფლმხედველობითი თავისუებურებების ფორმირება შეძლო. კორეაში სოციალური ორგანიზაციის ძირითადი ერთეულია ოჯახი, ხოლო საზოგადოებრივი ურთიერთობის ტიპი პატრიარქატია. წინაპრებისთვის მიძღვნილი რიტუალები, რომლებიც კონფუციურ ფასეულობებს გამოხატავს თაობიდან თაობას გადაეცემოდა და ემსახურებოდა ნათესავების ერთმანეთთან დაკავშირებას. ქალები, რომლებიც თავს დაჩაგრულად გრძნობდნენ მამაკაცზე ორიენტირებული კონფუციელობისგან, ხშირად ხსნის მიზნით შამანიზმსა თუ ბუდჰიზმს მიმართავდნენ, სულიერი კმაყოფილების მისაღებად.

1960-იანი წლებიდან კორეის რესპუბლიკაში ეკონომიკა სწრაფად გაიზარდა, რამაც ხელი შეუწყო სოციალურ-ეკონომიკურ რეფორმაციას. ინდუსტრიულმა ტექნოლოგიებმა და ბიზნესის ორგანიზაციული სტრუქტურების ჩამოყალიბებამ გამოიწვია ცვლიბებები. შემცირდა ფერმერთა და მეთევზეთა რაოდენობა, გაიზარდა მრეწველობა, ხალხის ნაკადმა კი გააფართოვა ქალაქები. ასეთმა დემოგრაფიულმა ძვრებმა გამოიწვია ოჯახების რაოდენობის ზრდა ურბანულ რაიონებში. ქალაქში გადასახლებული ერი თავს აღარ გრძნობდა ტრადიციული ფასეულობების ზეგავლენის ქვეშ. ქალაქში გადასულ ადამიანებს კი ქრისტიანულმა ეკლესიამ, რომელიც ძირითადად კორეის მასშტაბით დიდ ქალაქებში კონცენტრირდებოდა, შესთავაზა ცვლილება, რომელიც ახალი სოციალური წესრიგის დამყარების შესაძლებლობას იძლეოდა. ქალებს, რომლებიც შამანურ რიტუალებს მიმართავდნენ, სჭირდებოდათ, თანამედროვე სოციალურ გარემოებაში წარმოქმნილი ახალი პრობლემების გადაჭრის ახლებური საშუალებები. ქრისტიანობამ კი მათ სოციალურ დონეზე მეტი თანასწორობა შესთავაზა, რაც არ არსებობდა კონფუციელობისას. შესაბამისად, გასაკვირი არ არის, რომ კორეის ქრისტიანთა უმეტესობა ქალია[121]. კორეაში ქალებმა ქრისტიანობის დამხარებით, მამაკაცზე ორიენტირებული კონფიციელობისას გაუცხოებული გრძნობების ახალი ღირებულებებით ჩანაცვლება შეძლეს.

პროტესტანტმა მისიონერებმა კორეელ საზოგადოებას გააცნო სახარება, რომელიც მნიშვნელოვანი სტიმული აღმოჩნდა, კორეული სოციალური სტრუქტურა შეცვლილიყო უფრო თანასწორუფლებიანი საზოგადოებით. ქრისტიანობა, როგორც ჰუმანიზაციისა და გათავისუფლების რწმენის რელიგია, მისასალმებელი იყო ღარიბი და უბრალო კორეელი ერისთვის. კორეელმა ქალებმა დაიწყეს ემანსიპაცია, განსაკუთრებით ქრისტიანი მისიონერების მიერ დანერგილი თანამედროვე განათლების სისტემის საშუალებით. ამ ემანსიპაციური მოძრაობების გამო, ადრეული კორეის ეკლესიის მრევლმა დაიწყო მატება, ძირითადად კი მრევლს შეადგენდნენ ჩაგრულნი, ღარიბნი და ქალები.

მეორე მსოფლიო ომის დასასრულს კორეა გათავისუფლებული იყო იაპონიის ბატონობისგან, თუმცა ქვეყანა გაიყო ორ ნაწილად, ჩრდილოეთ და სამხრეთ კორეად. დამოუკიდებლობის მოპოვებიდან მალევე, 1950 წელს, გაჩაღდა ომი ჩრდილოეთ და სამხრეთ კორეის მოსახლეობას შორის. კორეის კონფლიქტის დროს, ჩრდილოეთ კორეიდან ქრისტიანების დიდმა ნაწილმა მიიღო თავშესაფარი სამხრეთ კორეაში. დევნილი ქრისტიანების დიდმა ნაწილმა სამხრეთ კორეაში ააშენა ეკლესია და აქტიურად დაიწყო სახარების გავრცელება. მალევე ქვეყანაში გაჩნდა პროსტესტანტული ორიენტაციის სექტანტური და საკულტო ჯგუფები. ბევრი დიდი ეკლესია, რომელიც დიდი ხნის განმავლობაში არსებობდა კორეის რესპუბლიკის ტერიტორიაზე გამდიდრდა, ხოლო მცირე ეკლესიები დაიშალა კულტებად და სექტებად. ეკლესიის მსგავსმა ფრაქციონალიზმმა გამოიწვია კორეაში ქრისტიანული ეკლესიის მრევლის საგრძნობლად მატება. მატების მსგავსი აფეთქება შეიძლება ახსნილი იყოს შემდეგ ფაქტორებზე დაყრდნობით. უპირველეს ყოვლისა, პოლიტიკურმა, სამხედრო და სოციალურმა სტრუქტურამ ხელსაყრელი გარემო შეუქმნა ეკლესიას სწრაფად ზრდისთვის. იაპონიისგან გათავისუფლებისთანავე მრავალი კორეელი ქრისტიანი მონაწილეობდა პოლიტიკურ აქტივობებში, რომელიც ხორციელდებოდა პრეზიდენტ ი სინგმანის[122] მეთაურობით. ი სინგმანის მთავრობამ გააძლიერა ურთიერთობა ეკლესიასთან. ის მმართველობის ქვეშ ეკლესიები სარგებლობდნენ მაქსიმალური თავისუფლებით. ამას გარდა, სამრეთ კორეელი ხალხი ამერიკის შეერთებულ შტატებს მიიჩნევდა საიმედო მოკავშირედ, რომელიც კორეას იაპონიის დიქტატურისგან გათავისუფლებასა და კომუნისტების აგრესიის წინააღმდეგ ბრძოლაში დაეხმარა. შესაბამისად, კორეელებმა ამერიკის შეერთებული შტატები აღიქვეს ქვეყნად, რომელმაც ქრისტიანობა შემოიტანა კორეის ტერიტორიაზე და ამის გამო ქრისტიანობის მიმართაც კეთილად განეწყვნენ. მსგავსი ხელსაყრელი სოციალური პირობები, პროქრისტიანული რეჟიმი და ხალხის განწყობა კორეის ეკლესიის ლიდერებმა ოსტატურად გამოიყენეს ეკლესიის გაფართოებისთვის. მეორე მიზეზად კი შეიძლება ჩაითვალოს ფსიქოლოგიური ფაქტორი, რომელიც უკავშირდება ანომიას და რომელსაც კორეის საზოგადოება უპირისპირდებოდა გათავისუფლებისა და კორეის ომის შემდეგ. ოკუპაციის პერიოდისას იაპონელებმა კორეელი ერი მრავალ მხრივ შეზღუდეს. იაპონიის ოკუპაციის პერიოდში კორეელ ხალხს გამწვავებული ჰქონდა ეროვნული იდენტობის შეგრძნება. მეტიც, კორეის ომის დროს მოსახლეობის მასობრივმა მობილობამ ანომიით გამოწვეული გაუცხოება გამოიწვია. ჩრდილოეთიდან დევნილი ადამიანების უმეტესოა განიცდიდა გაუცხოებასა და იმედგაცრუებას. მათ სურდათ ისეთ საზოგადოებაში ადგილის დამკვიდრება, რომელშიც თავს კომფორტულად იგრძნობდნენ. სწორედ ასეთი ადამინებისთვის სექტები და კულტები აღმოჩნდა თავშესაფარი. ამან კი კულტებისა და სექტების პოპულარიზაციას შეუწყო ხელი[123].

ზემოთ აღნიშნულმა ისტორიულმა ფაქტორებმა გამოიწვია სამხრეთ კორეაში ქრისტიანობის სწრაფი ზრდა მოდერნიზაციის პროცესში. კორეული ეკლესიებისა და სექტების ამ უნიკალური ისტორიული პროცესებისა და გამოცდილების გამო, მოდერნიზაციის გავლენამ ბოლო წლების განმავლობაში ეკლესიები და სექტები კიდევ უფორ სწრაფად გაზარდა.

მოდერნიზაციის პროცესის ქრისტიანობაზე გავლენის გარდა, უნდა აღვნიშნო, თვითონ ქრისტიანობამ რა წვლილი შეიტანა კორეის განვითარებაში. ქრისტიანობამ შეცვალა თანამედროვე ოჯახი, როგორც რელიგიური საქმიანობის ძირითადი ერთეული. ქრისტიანობის გავლენის ქვეშ მოქცეულ საზოგადოებაში რელიგიური მოქმედების საბოლოო პასუხისმგებლობა ინდივიდებს ეკისრებათ, შესაბამისად, ოჯახის ფენომენის გაგებაც, ქრისტიანობის მიღებასთან ერთად კორეელ საზოგადოებაში შეიცვალა. წარსულში ხდებოდა რელიგიური შრომის დანაწილება, რომელშიც ცოლი და დედა ზრუნავდა საყოფაცხოვრებო ღმერთებისათვის პატივის მიგებაზე, ხოლო ოჯახის მამრობითი სქესის წარმომადგენლები ხელმძღვანელობდნენ ისეთ რიტუალებს, როგორიც იყო წინაპრებისთვის პატივის მიგება. ისეთ ოჯახებში კი რომლებიც ქრისტიანულ მრწამსზე იყვნენ მოქცეულნი, მსგავსი როლი თითოეულ ინდივიდზე იყო დამოკიდებული. ისინი ინარჩუნებდნენ საკუთარ პირად ურთიერთობას ღმერთთან და იცავდნენ საკუთარ ეთიკურ სტანდარტებს. მსგავსმა მსოფლმხედველობამ ხელი შეუწყო ოჯახებს, მიეცათ საშუალება ქალებისთვისაც წინაპრების პატივისცემაში თანაბრად მიეღოთ მონაწილეობა, როგორც მამაკაცებს. აშკარაა, მიუხედავად იმისა, რომ ქრისტიანობამ კორეელ საზოგადოებაში ქალის როლი წინ წამოწია და გაუთანაბრა კაცისას, პატრიარქალური წყობა ვერ და არ მოშალა. დღესდღეობით პატრიარქალური წყობა ისევ დომინანტური რჩება კორეაში, მაგრამ ქალებმა უფრო მეტი ავტონომია, ინდივიდუალური პასუხისმგებლობა და საზოგადოებაში დამკვიდრებული ადგილი მიიღეს. ამ ცვლილებათა მთავარი მიზეზი კი კორეის ტერიტორიაზე ქრისტიანობის გავრცელებაა. ქალის როლი გაიზარდა არა მარტო იმიტომ, რომ ქრისტიანობამ კორეელ ერს პირადი, ინდივიდუალური პასუხისმგებლობა დააკისრა, არამედ ქრისტიანობამ შემოიღო პირველი ოფიციალური განათლების სისტემა ქალებისთვის. უმაღლესი განათლება და პროფესიული ტრენინგები, რომელიც პირველად ქრისტიანებმა დანერგეს კორეის ტერიტორიაზე, შემდგომ კი იაპონელებმა, ხოლო მოგვიანებით კორეის რესპუბლიკის მთავრობამ განავითარა, ახალგაზრდა ქალებს ფორმალური განათლების თითქმის იგივე  შესაძლებლობა მისცა, რაც კაცებს და ასევე პროფესიული თვალსაზრისით, დასაქმების თანაბარ შესაძლებლობასაც უზრუნველყოფდა.

განათლების გარდა, ქრისტიანობამ კორეაში დემოკრატიის წარმოქმნაშიც მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა. ქრისტიანობამ პირველი მნიშვნელოვანი წვლილი შეიტანა კორეის პოლიტიკურ კულტურაში, როდესაც ორმა კათოლიკემ, პოლ იუნ ჩიჩუნგმა (1759–1791) და ჯეიმს კვონ სანგიონმა (1751–1791), ჯოსონის მთავრობას განუცხადა 1791 წელს, რომ სახელმწიფოს არ უნდა ჩარეულიყო ადამიანის რელიგიურ პრაქტიკაში[124]. აღნიშნული ქმედება არ იყო მხოლოდ რელიგიური თავისუფლების პირველი აშკარა მოწოდება კორეაში, არამედ ეს იყო პირველი შემთხვევა, როდესაც რომელიმე ჯგუფი აცხადებდა, რომ სახელმწიფო ხელისუფლების ლეგიტიმურ ქმედებებს შეზღუდვები ჰქონდა. სახელმწიფოს რიტუალური ჰეგემონიის წინაშე მნიშვნელოვანია ის გამოწვევა, რომელიც კათოლიკურმა ეკლესიამ წამოჭრა, რადგან კორეაში ჩამოყალიბდა დემოკრატიული პოლიტიკის მნიშვნელოვანი ნიშნები. კორეელმა ერმა გაითავისა ის, რომ სახელმწიფო არ არის ყოვლისშემძლე და რომ საზოგადოებას აქვს ლეგიტიმური უფლება იმოქმედოს გარკვეულ სფეროებში თავისუფლად.

ქრისტიანები, განსაკუთრებით მეოცე საუკუნის პირველ ათწლეულში, უფრო ხშირად იღებდნენ თანამედროვე, დასავლურ განათლებას, ვიდრე სხვა კორეელები, ვინაიდან ქრისტიანებს უცხოელ მისიონერებთან მჭიდრო ურთიერთობის წყალობით ჰქონდათ დასავლეთში სწავლაზე ბევრად დიდი წვდომა. შესაბამისად, ლოგიკურია, რომ განათლებულმა ქრისტიანმა მისიონერებმა კორეის ხელახალი ფორმირების პროცესში მნიშვნელოვანი როლი ითამაშეს, რათა მათი სამშობლო უკეთესად მორგებოდა თანამედროვე სამყაროს. ქრისტიანობის გავრცელებით კორეელმა ხალხმა  ეკლესიითა და სწავლებებით შეიძინა და გაითავისა ისეთი იდეები, როგორიც არის გენდერული და სოციალური თანასწორობა.

როგორც უკვე აღვნიშნე, წრაფი ეკონომიკური განვითარება და ურბანიზაცია ხშირად იწვევს სოციალურ დისორგანიზაციას. ამას გარდა, მოდერნიზაციის პროცესი მხოლოდ კორეაში არ მიმდინარეობა, არამედ აქტიური პროცესი იყო მთლიან აზიის რეგიონში. მაგრამ მხოლოდ კორეაში მოახდინა უნიკალური გავლენა მოდერნიზაციის პროცესმა ამ ქვეყნის რელიგიაზე.

გასული საუკუნის განმავლობაში კორეის ნახევარკუნძულმა განიცადა იაპონური კოლონიზაცია, ჩრდილოეთად და სამხრეთად დაყოფა, კორეის ომი, ომის შემდგომი დაბნეულობა ხალხში და სწრაფი ინდუსტრიალიზაცია. კორეელი ერი იძულებული გახდა გამკლავებოდა პრობლემებსა და საზოგადოებაში არსებულ მნიშვნელოვან ცვლილებებს. მრავალი კორეელისთვის ქრისტიანობის მიღება იყო პასუხი, როგორც ტრადიციული რელიგიური სისტემის რეორგანიზაციის გზა.

დასკვნა

მე-19 საუკუნეში კორეის რესპუბლიკაში ქრისტიანობის შემოსვლიდან კორეელმა საზოგადოებამ და ზოგადად მთლიანად კორეამ მნიშვნელოვანი ფორმირების წლები გამოიარა.

ეკლესიამ უზრუნველყო მოდერნიზაციის ძირითადი ასპექტები და მთავარი როლი შეასრულა ეკონომიკური, პოლიტიკური და სოციალური წინსვლის განვითარებაში. კორეელ ქრისტიანებს მიაჩნიათ, რომ ქრიტიანობის გავრცელებით არა მხოლოდ კორეის რესპუბლიკა ჩამოყალიბდა თანამედროვე განვითარებულ სახელმწიფოდ, არამედ შეიქმნა წინაპირობა მოწინავე ცივილიზაციად ჩამოყალიბებისა. კორეაში ქრისტიანობის წარმატების ისტორია არის კარგი მაგალითი იმისა, თუ როგორ ხდება რელიგიის დახმარებით მოსახლეობის განვითარება და მათი კულტურული ჩამოყალიბება.

უნდა აღვნიშნო, ასევე კორეელი ხალხის დამოკიდებულება და ამ ტერიტორიაზე არსებული რელიგიები, ვინაიდან, რომ არა მათი გავლენა ვფიქრობ, ქრისტიანობა ვერ მიაღწევდა განვითარების იმ ზენიტს, რომელზეც დღეს იგი იმყოფება.

ქრისტიანობის გავრცელებით, შეიძლება ითქვას, კორეის ტერიტორიაზე პირველად გავრცელდა მონოთეიზმის იდეა. მონოთეიზმის გავრცელება, პირველად ქრისტიანულ კათოლიციზმს უკავშირდება. მე-19 საუკუნემდე კორეელ ხალხს არ სწამდათ ერთი უზენაესი ღმერთის და იმის, რომ იგი იყო ყოვლისმცოდნე, ყოვლისშემძლე და ყველგანმყოფი. კორეის ტრადიციული ღმერთების პანთეონში უმაღლესი ღვთაებები ერთად თანაარსებობდნენ და ინაწილებდნენ ადამიანებზე პასუხისმგებლობას. ასე იყო ბუდჰიზმის შემთხვევაშიც. კორეელებმა მარტივად მიიღეს მრავალი ბუდჰისა და ბოდჰისატვის არსებობა, რომლებისთვისაც შეეძლოთ გაჭირვების დროს მიემართათ. ქრისტიანობის შემოსვლის შემდეგ კი ხდება ერთი ღმერთის იდეის დამკვიდრება კორეულ რელიგიურ კულტურაში, რომელიც ერთდროულად არის ყოვლისშემძლე, ყოვლისმცოდნე და ყველგანმყოფი. ამას გარდა, სწორედ ქრისტიანობის გავრცელებით დამკვიდრდა პირველი ვერნიკულატური ტერმინი უმაღლესი ღმერთის აღსანიშნავად. მე-19 საუკუნის დასასრულს პროტესტანტმა მისიონერებმა გამოიყენეს ტერმინი ,,ჰანანიმი’’, რომელიც გულისხმობდა ერთ ღმერთს. მათ, როგორც ნაშრომში აღვნიშნე, ტერმინი ღვთის შამანური ტრადიციული ძირძველი ტერმინიდან გადმოიღეს და მოარგეს საკუთარ რელიგიას, ისე, რომ შამანიზმის სენტიმენტებიც შეინარჩუნეს კორეელ საზოგადოებაში და ამავდროულად ხელი შეუწყვეს აბსოლუტურად ახალი, ერთადერთი ღმერთის იდეის ჩამოყალიბებასა და პოპულარიზაციას. ქრისტიანობის მიერ ნასესხები ტერმინი ჰანანიმი იმდენად არის დღესდღეობით დამკვიდრებული საზოგადოებაში, რომ არაქრისტიანული რელიგიური მიმდინარეობებიც კი ხშირად იყენებენ უმაღლესი არსებისა თუ ღვთაების გამოსახატად მას.

ნაშრომში გამოიკვეთა კორეაში გავრცელებული ქრისტიანობის მნიშვნელოვანი მახასიათებლები, რომლებიც უნიკალურია მხოლოდ ამ ქვეყნისთვის და მის მაგალითს სხვაგან ვერ ვხვდებით. ასეთი იყო, მაგალითად, ბიბლიის ფანსორით, ანუ წარმოდგენების საშუალებით, შესრულება, რომელთა შორისაც კორეული ტრადიციული მუსიკალური შესრულებით იესოს დაბადების ისტორია არის გადმოცემული. ასევე მნიშვნელოვანია ვახსენო შესაწირის კონვერტებში ჩადების ტრადიცია, ხმამაღალი ლოცვის პრაქტიკა თუ სხვა, რომელიც კორეულ ქრისტიანობაში მუსოკთან გადაკვეთის საფუძველზე დამკვიდრდა. საბოლოოდ, გამოიკვეთა, რომ კორეაში ქრისტიანობაზე მნიშვნელოვანი გავლენა იქონია იმ რელიგიებმა, რომლებიც ქრისტიანობის გავრცელებამდე იკავებდნენ კორეის ნახევარკუნძულს. შამანიზმი ქრისტიანობას დაეხმარა ეპოვა და კორეელ საზოგადოებაში დაემკვიდრებინა ყოვლისშემძლე ღმერთის სახე, ბუდჰიზმმა ქრისტიანობისთვის ქრისტიანული სოტერიოლოგიური იდეის კორეული გაგების მეთოდიკა უზრუნველყო. კონფუციელობამ კი ქრისტიანობას ეთიკური ადამიანის იდეა მიაწოდა, რომლის ფორმირება და საკუთარ რელიგიურ ჭრილში მოქცევა შეძლო კორეაში გავრცელებულმა ქრისტიანობამ.

დამატებით შემიძლია ვთქვა, რომ მიუხედავად ტრადიციული მიდგომებისა, კორეული ქრისტიანობა დღესაც აგრძელებს სახეცვლილებას არა მხოლოდ კორეის ტერიტორიაზე, არამედ მის ფარგლებს გარეთ, მთელი მსოფლიოს მასშტაბით. ეს გამოიხატება მისიონერების პროცენტული მაჩვენებლითაც. სამხრეთ კორეა ამერიკის შეერთებული შტატების შემდეგ, მსოფლიო მასშტაბით რელიგიური მისიონერების ყველაზე დიდი რაოდენობით მოწინავე ადგილს იკავებს. კორეაში მოდერნიზაციის პროცესში დაწყებული კულტებად და სექტებად დაყოფის პრაქტიკა გაგრძელდა და  კორეულმა ქრისტიანობამ დღესდღეობით მიიღო სექტური ორგანიზაციების სახე. ამის გამო, კორეული ქრისტიანობა კარგავს პირველ მიდგომებსა და მიზნებს. იგი ერთგვარად სასულიერო ინსტიტუციებიდან გადადის საერო ინსტიტუციებზე. მიუხედავად იმისა, რომ სამხრეთ კორეის მასშტაბით უამრავი ქრისტიანული ეკლესია არის აღმართული, დღესდღეობით ბევრად მეტი შენობა შენდება, რომელიც არა მხოლოდ ეკლესიის, არამედ სხვა რელიგიურ-სექტურ ფუნქციებს ემსახურება. შესაბამისად, ჯერ-ჯერობით რთულია სწორი დასკვნის გაკეთება იმასთან დაკავშირებით, მოუტანს თუ არა კორეის რესპუბლიკას ქრისტიანობის მსგავსად სექტურ რელიგიად გადაკეთება წარმატებას, თუმცა შემიძლია ვივარაუდო, რომ თუ ისტორიულ პრაქტიკასა და გამოცდილებას გადავხედავთ, სექტური ტიპის დაჯგუფებები დიდი ხსნის არსებობის ისტორია არ ითვლის. ამიტომ, მიმაჩნია, რომ დღევანდელი კორეული ქრისტიანობის წარმატება-პოპულარიზაციის საკითხს მხოლოდ მომავალი თუ გვაჩვენებს. ეს ყველაფერი კი არის საკმაოდ საინტერესო საკითხი, რომელიც ცალკე კვლევას მოითხოვს.

საბოლოოდ, ცხადია, რომ არა ქრისტიანობა სამხრეთ კორეა ვერ იდგებოდა მოწოდების იმ სიმაღლეზე, რომელზეც დღეს დგას. ქრისტიანობამ ჩამოაყალიბა აბსოლუტურად ახალი მსოფლმხედველობა, რომელიც კორეელ ხალხს რეფორმატორულ ძალად მოევლინა. თუმცა, რომ არა ხალხის ფსიქოლოგია და მზაობა ქრისტიანობა კორეის რესპუბლიკაში ვერ მოიპოვებდა პოპულარიზაციასა და წარმატებას. და ბოლოს, რომ არა კორეაში ქრისტიანობამდე არსებული რელიგიების გავლენა, ვერ მივიღებდით ქრისტიანობის ისეთ ახალ ფორმას, როგორიც დღეს გვაქვს შორეული აღმოსავლეთის ამ რეგიონში. ფაქტობრივად, ქრისტიანობის გავრცელება კორეის რესპუბლიკაში იყო პროცესი, რომელიც მრავალ ურთიერთდამოკიდებულ ფაქტორს მოიცავდა, შესაბამისად, შემიძვლია ვთქვა, რომ კორეაში გავრცელებული ეს რელიგია არის ტრადიციული ქრისტიანობის უნიკალური ფორმა, რომელსაც თავისუფლად შეიძლება ეწოდოს კორეული ქრისტიანობა.

სქოლიო

ბიბლიოგრაფია